“روز قیامت هر کس به فکر خویش است” به چه معناست؟

این که گفته می شود روز قیامت هر کس به فکر خویش است به چه معناست؟

از مجموع آیات و روایات درباره حالات مختلف انسان ها در روز محشر، استفاده می شود که:
در آن روز، هیچ کس به فریاد دیگرى نمی رسد، نسب ها و ارتباط ها بى اثر است. انسان از نزدیک ترین نزدیکانش فرار می کند، هیچ دوستى سراغ دوستش را نمی گیرد و برخى دوستان، دشمن یک دیگر می شوند، مگر پرهیزکاران و خلاصه آن که هر کس به فکر خویش است؛[70] به این معنا که هر انسانى در آن روز گرفتار اعمال خویش است و راه گریزى از جزا و کیفر آنها وجود ندارد. خداوند متعال، می فرماید: (وَ جَآءَتْ کُلُّ نَفْس مَّعَهَا سَآئِقٌ وَ شَهِیدٌ * لَّقَدْ کُنتَ فِى غَفْلَه مِّنْ هَـذَا فَکَشَفْنَا عَنکَ غِطَـآءَکَ فَبَصَرُکَ الْیوْمَ حَدِیدٌ)[71]؛ و هر انسانى وارد محشر می گردد، در حالى که همراه او سوق دهنده و گواهى است. [به او خطاب می شود] تو از این صحنه [و دادگاه بزرگ] غافل بودى و ما پرده را از چشم تو کنار زدیم، و امروز چشمت کاملا تیزبین است!
هم چنین می فرماید: (لِکُلِّ امْرِى مِّنْهُمْ یوْمَئِذ شَأْنٌ یغْنِیهِ)[72]؛ در آن روز هر کدام از آنها وضعى دارد که او را کاملا به خود مشغول می سازد. البته این حالات شامل افرادى که هیچ خوف و حزنى ندارند، مانند امامان(ع) و مومنان راستین و … نمی شود.
—————
[70] ر.ک: واقعه، آیه 50؛ ابراهیم، آیه 42؛ مومن، آیه 18؛ طور، آیه 46، مجادله، آیه 17؛ دخان، آیه 41؛ مومنون، آیه 101؛ لقمان، آیه 33؛ تفسیر نمونه، ج 18، ص 226، (به نقل از ابوالفتوح و قرطبى و روح البیان) معارج، آیه 10؛ زخرف، آیه 67.
[71] ق، آیه 21 ـ 22.
[72] عبس، آیه 37.