به نام خداوند بخشنده بخشایشگر
این کتابى است که از سوى خداوند عزیز و حکیم نازل شده است. (۱)
ما این کتاب را بحق بر تو نازل کردیم; پس خدا را پرستش کن و دین خود را براى او خالص گردان! (۲)
آگاه باشید که دین خالص از آن خداست، و آنها که غیر خدا را اولیاى خود قرار دادند و دلیلشان این بود که: «اینها را نمیپرستیم مگر بخاطر اینکه ما را به خداوند نزدیک کنند»، خداوند روز قیامت میان آنان در آنچه اختلاف داشتند داورى میکند; خداوند آن کس را که دروغگو و کفرانکننده است هرگز هدایت نمیکند! (۳)
اگر (بفرض محال) خدا میخواست فرزندى انتخاب کند، از میان مخلوقاتش آنچه را میخواست برمیگزید; منزه است (از اینکه فرزندى داشته باشد)! او خداوند یکتاى پیروز است! (۴)
آسمانها و زمین را بحق آفرید; شب را بر روز می پیچد و روز را بر شب; و خورشید و ماه را مسخر فرمان خویش قرار داد; هر کدام تا سرآمد معینى به حرکت خود ادامه میدهند; آگاه باشید که او قادر و آمرزنده است! (۵)
او شما را از یک نفس آفرید، و همسرش را از (باقیمانده گل) او خلق کرد; و براى شما هشت زوج از چهارپایان ایجاد کرد; او شما را در شکم مادرانتان آفرینشى بعد از آفرینش دیگر، در میان تاریکیهاى سه گانه، میبخشد! این است خداوند، پروردگار شما که حکومت (عالم هستى) از آن اوست; هیچ معبودى جز او نیست; پس چگونه از راه حق منحرف میشوید؟! (۶)
اگر کفران کنید، خداوند از شما بىنیاز است و هرگز کفران را براى بندگانش نمی پسندد; و اگر شکر او را بجا آورید آن را براى شما میپسندد! و هیچ گنهکارى گناه دیگرى را بر دوش نمیکشد! سپس بازگشت همه شما به سوى پروردگارتان است، و شما را از آنچه انجام میدادید آگاه میسازد; چرا که او به آنچه در سینه هاست آگاه است! (۷)
هنگامی که انسان را زیانى رسد، پروردگار خود را میخواند و بسوى او باز می گردد; اما هنگامی که نعمتى از خود به او عطا کند، آنچه را به خاطر آن قبلا خدا را می خواند از یاد میبرد و براى خداوند همتایانى قرارمیدهد تا مردم را از راه او منحرف سازد; بگو: «چند روزى از کفرت بهرهگیر که از دوزخیانى!» (۸)
(آیا چنین کسى با ارزش است) یا کسى که در ساعات شب به عبادت مشغول است و در حال سجده و قیام، از عذاب آخرت میترسد و به رحمت پروردگارش امیدوار است؟! بگو: «آیا کسانى که میدانند با کسانى که نمیدانند یکسانند؟! تنها خردمندان متذکر میشوند!» (۹)
بگو: «اى بندگان من که ایمان آوردهاید! از (مخالفت) پروردگارتان بپرهیزید! براى کسانى که در این دنیا نیکى کردهاند پاداش نیکى است! و زمین خدا وسیع است، (اگر تحت فشار سران کفر بودید مهاجرت کنید) که صابران اجر و پاداش خود را بىحساب دریافت میدارند! (۱۰)
بگو: «من مامورم که خدا را پرستش کنم در حالى که دینم را براى او خالص کرده باشم، (۱۱)
و مامورم که نخستین مسلمان باشم! (۱۲)
بگو: «من اگر نافرمانى پروردگارم کنم، از عذاب روز بزرگ (قیامت) میترسم!» (۱۳)
بگو: «من تنها خدا را میپرستم در حالى که دینم را براى او خالص میکنم. (۱۴)
شما هر چه را جز او میخواهید بپرستید!» بگو: «زیانکاران واقعى آنانند که سرمایه وجود خویش و بستگانشان را در روز قیامت از دست داده اند! آگاه باشید زیان آشکار همین است! (۱۵)
براى آنان از بالاى سرشان سایبانهایى از آتش، و در زیر پایشان نیز سایبانهایى از آتش است; این چیزى است که خداوند با آن بندگانش را میترساند! اى بندگان من! از نافرمانى من بپرهیزید! (۱۶)
و کسانى که از عبادت طاغوت پرهیز کردند وبه سوى خداوند بازگشتند، بشارت از آن آنهاست; پس بندگان مرا بشارت ده! (۱۷)
همان کسانى که سخنان را میشنوند و از نیکوترین آنها پیروى میکنند; آنان کسانى هستند که خدا هدایتشان کرده، و آنها خردمندانند. (۱۸)
آیا تو میتوانى کسى را که فرمان عذاب درباره او قطعى شده رهایى بخشى؟! آیا تو میتوانى کسى را که در درون آتش است برگیرى و نجات دهى؟! (۱۹)
ولى آنها که تقواى الهى پیشه کردند، غرفههایى در بهشت دارند که بر فراز آنها غرفه هاى دیگرى بنا شده و از زیر آنها نهرها جارى است این وعده الهى است، و خداوند در وعده خود تخلف نمیکند! (۲۰)
آیا ندیدى که خداوند از آسمان آبى فرستاد و آن را بصورت چشمههایى در زمین وارد نمود، سپس با آن زراعتى را خارج میسازد که رنگهاى مختلف دارد; بعد آن گیاه خشک میشود، بگونهاى که آن را زرد و بىروح میبینى; سپس آن را در هم میشکند و خرد میکند; در این مثال تذکرى است براى خردمندان (از ناپایدارى دنیا)! (۲۱)
آیا کسى که خدا سینهاش را براى اسلام گشاده است و بر فراز مرکبى از نور الهى قرار گرفته (همچون کوردلان گمراه است؟!) واى بر آنان که قلبهایى سخت در برابر ذکر خدا دارند! آنها در گمراهى آشکارى هستند! (۲۲)
خداوند بهترین سخن را نازل کرده، کتابى که آیاتش (در لطف و زیبایى و عمق و محتوا) همانند یکدیگر است; آیاتى مکرر دارد (با تکرارى شوقانگیز) که از شنیدن آیاتش لرزه بر اندام کسانى که از پروردگارشان میترسند میافتد; سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذکر خدا میشود; این هدایت الهى است که هر کس را بخواهد با آن راهنمایى میکند; و هر کس را خداوند گمراه سازد، راهنمایى براى او نخواهد بود! (۲۳)
آیا کسى که با صورت خود عذاب دردناک (الهى) را در روز قیامت دور میسازد (همانند کسى است که هرگز آتش دوزخ به او نمیرسد)؟! و به ظالمان گفته می شود: «بچشید آنچه را به دست می آوردید (و انجام میدادید)!» (۲۴)
کسانى که قبل از آنها بودند نیز (آیات ما را) تکذیب نمودند، و عذاب (الهى) از جایى که فکر نمیکردند به سراغشان آمد! (۲۵)
پس خداوند خوارى را در زندگى این دنیا به آنها چشانید، و عذاب آخرت شدیدتر است اگر میدانستند. (۲۶)
ما براى مردم در این قرآن از هر نوع مثلى زدیم، شاید متذکر شوند. (۲۷)
قرآنى است فصیح و خالى از هر گونه کجى و نادرستى، شاید آنان پرهیزگارى پیشه کنند! (۲۸)
خداوند مثالى زده است: مردى را که مملوک شریکانى است که درباره او پیوسته با هم به مشاجره مشغولند، و مردى که تنها تسلیم یک نفر است; آیا این دو یکسانند؟! حمد، مخصوص خداست، ولى بیشتر آنان نمیدانند. (۲۹)
تو میمیرى و آنها نیز خواهند مرد! (۳۰)
سپس شما روز قیامت نزد پروردگارتان مخاصمه میکنید. (۳۱)
پس چه کسى ستمکارتر است از آن کسى که بر خدا دروغ ببندد و سخن راست را هنگامی که به سراغ او آمده تکذیب کند؟! آیا در جهنم جایگاهى براى کافران نیست؟! (۳۲)
اما کسى که سخن راست بیاورد و کسى که آن را تصدیق کند، آنان پرهیزگارانند! (۳۳)
آنچه بخواهند نزد پروردگارشان براى آنان موجود است; و این است جزاى نیکوکاران! (۳۴)
تا خداوند بدترین اعمالى را که انجام دادهاند (در سایه ایمان و صداقت آنها) بیامرزد، و آنها را به بهترین اعمالى که انجام میدادند پاداش دهد! (۳۵)
آیا خداوند براى (نجات و دفاع از) بندهاش کافى نیست؟! اما آنها تو را از غیر او میترسانند. و هر کس را خداوند گمراه کند، هیچ هدایتکنندهاى ندارد! (۳۶)
و هر کس را خدا هدایت کند، هیچ گمراهکنندهاى نخواهد داشت آیا خداوند توانا و داراى مجازات نیست؟! (۳۷)
و اگر از آنها بپرسى: «چه کسى آسمانها و زمین را آفریده؟» حتما میگویند:«خدا!» بگو: «آیا هیچ درباره معبودانى که غیر از خدا میخوانید اندیشه میکنید که اگر خدا زیانى براى من بخواهد، آیا آنها میتوانند گزند او را برطرف سازند؟! و یا اگر رحمتى براى من بخواهد، آیا آنها میتوانند جلو رحمت او را بگیرند؟!» بگو: «خدا مرا کافى است; و همه متوکلان تنها بر او توکل میکنند!» (۳۸)
بگو: «اى قوم من! شما هر چه در توان دارید انجام دهید، من نیز به وظیفه خود عمل میکنم; اما بزودى خواهید دانست… (۳۹)
چه کسى عذاب خوارکنندهاى (در دنیا) به سراغش میآید، و (سپس) عذابى جاویدان (در آخرت) بر او وارد میگردد!» (۴۰)
ما این کتاب (آسمانى) را براى مردم بحق بر تو نازل کردیم; هر کس هدایت را پذیرد به نفع خود اوست; و هر کس گمراهى را برگزیند، تنها به زیان خود گمراه میگردد; و تو مامور اجبار آنها به هدایت نیستى. (۴۱)
خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض میکند، و ارواحى را که نمردهاند نیز به هنگام خواب میگیرد; سپس ارواح کسانى که فرمان مرگشان را صادر کرده نگه میدارد و ارواح دیگرى را (که باید زنده بمانند) بازمیگرداند تا سرآمدى معین;در این امر نشانه هاى روشنى است براى کسانى که اندیشه میکنند! (۴۲)
آیا آنان غیر از خدا شفیعانى گرفتهاند؟! به آنان بگو: «آیا (از آنها شفاعت میطلبید) هر چند مالک چیزى نباشند و درک و شعورى براى آنها نباشد؟!» (۴۳)
بگو: «تمام شفاعت از آن خداست، (زیرا) حاکمیت آسمانها و زمین از آن اوست و سپس همه شما را به سوى او بازمیگردانند!» (۴۴)
هنگامی که خداوند به یگانگى یاد میشود، دلهاى کسانى که به آخرت ایمان ندارند مشمئز (و متنفر) میگردد; اما هنگامی که از معبودهاى دیگر یاد میشود، آنان خوشحال میشوند. (۴۵)
بگو: «خداوندا! اى آفریننده آسمانها و زمین، و آگاه از اسرار نهان و آشکار، تو در میان بندگانت در آنچه اختلاف داشتند داورى خواهى کرد!» (۴۶)
اگر ستمکاران تمام آنچه را روى زمین است مالک باشند و همانند آن بر آن افزوده شود، حاضرند همه را فدا کنند تا از عذاب شدید روز قیامت رهایى یابند;و از سوى خدا براى آنها امورى ظاهر میشود که هرگز گمان نمیکردند! (۴۷)
در آن روز اعمال بدى را که انجام دادهاند براى آنها آشکار میشود، و آنچه را استهزا میکردند بر آنها واقع میگردد. (۴۸)
هنگامی که انسان را زیانى رسد، ما را (براى حل مشکلش) میخواند; سپس هنگامی که از جانب خود به او نعمتى دهیم، میگوید: «این نعمت را بخاطر کاردانى خودم به من داده اند»; ولى این وسیله آزمایش (آنها) است، اما بیشترشان نمیدانند. (۴۹)
این سخن را کسانى که قبل از آنها بودند نیز گفتند، ولى آنچه را به دست میآوردند براى آنها سودى نداشت! (۵۰)
سپس بدیهاى اعمالشان به آنها رسید; و ظالمان این گروه ( اهل مکه) نیز بزودى گرفتار بدیهاى اعمالى که انجام داده اند خواهند شد، و هرگز نمیتوانند از چنگال عذاب الهى بگریزند. (۵۱)
آیا آنها ندانستند که خداوند روزى را براى هر کس بخواهد گسترده یا تنگ میسازد؟! در این، آیات و نشانه هایى است براى گروهى که ایمان میآورند. (۵۲)
بگو: «اى بندگان من که بر خود اسراف و ستم کردهاید! از رحمت خداوند نومید نشوید که خدا همه گناهان را میآمرزد، زیرا او بسیار آمرزنده و مهربان است. (۵۳)
و به درگاه پروردگارتان بازگردید و در برابر او تسلیم شوید، پیش از آنکه عذاب به سراغ شما آید، سپس از سوى هیچ کس یارى نشوید!(۵۴)
و از بهترین دستورهائى که از سوى پروردگارتان بر شما نازل شده پیروى کنید پیش از آنکه عذاب (الهى) ناگهان به سراغ شما آید در حالى که از آن خبر ندارید!» (۵۵)
(این دستورها براى آن است که) مبادا کسى روز قیامت بگوید: «افسوس بر من از کوتاهی هایى که در اطاعت فرمان خدا کردم و از مسخرهکنندگان (آیات او) بودم!» (۵۶)
یا بگوید: «اگر خداوند مرا هدایت میکرد، از پرهیزگاران بودم!» (۵۷)
یا هنگامی که عذاب را میبیند بگوید: «اى کاش بار دیگر (به دنیا) بازمیگشتم و از نیکوکاران بودم!» (۵۸)
آرى، آیات من به سراغ تو آمد، اما آن را تکذیب کردى و تکبر نمودى و از کافران بودى! (۵۹)
و روز قیامت کسانى را که بر خدا دروغ بستند میبینى که صورتهایشان سیاه است; آیا در جهنم جایگاهى براى متکبران نیست؟! (۶۰)
و خداوند کسانى را که تقوا پیشه کردند با رستگارى رهایى میبخشد; هیچ بدى به آنان نمی رسد و هرگز غمگین نخواهند شد. (۶۱)
خداوند آفریدگار همه چیز است و حافظ و ناظر بر همه اشیا است. (۶۲)
کلیدهاى آسمانها و زمین از آن اوست; و کسانى که به آیات خداوند کافر شدند زیانکارانند. (۶۳)
بگو: «آیا به من دستور می دهید که غیر خدا را بپرستم اى جاهلان؟!» (۶۴)
به تو و همه پیامبران پیشین وحى شده که اگر مشرک شوى، تمام اعمالت تباه میشود و از زیانکاران خواهى بود! (۶۵)
بلکه تنها خداوند را عبادت کن و از شکرگزاران باش! (۶۶)
آنها خدا را آن گونه که شایسته است نشناختند، در حالى که تمام زمین در روز قیامت در قبضه اوست و آسمانها پیچیده در دست او; خداوند منزه و بلندمقام است از شریکی هایى که براى او می پندارند (۶۷)
و در «صور» دمیده میشود، پس همه کسانى که در آسمانها و زمینند میمیرند، مگر کسانى که خدا بخواهد; سپس بار دیگر در «صور» دمیده میشود، ناگهان همگى به پا میخیزند و در انتظار (حساب و جزا) هستند. (۶۸)
و زمین (در آن روز) به نور پروردگارش روشن میشود، و نامه هاى اعمال را پیش مینهند و پیامبران و گواهان را حاضر میسازند، و میان آنها بحق داورى میشود و به آنان ستم نخواهد شد! (۶۹)
و به هر کس آنچه انجام داده است بىکم و کاست داده میشود; و او نسبت به آنچه انجام میدادند از همه آگاهتر است. (۷۰)
و کسانى که کافر شدند گروه گروه به سوى جهنم رانده میشوند; وقتى به دوزخ میرسند، درهاى آن گشوده میشود و نگهبانان دوزخ به آنها میگویند: «آیا رسولانى از میان شما به سویتان نیامدند که آیات پروردگارتان را براى شما بخوانند و از ملاقات این روز شما را بر حذر دارند؟!» میگویند: «آرى، (پیامبران آمدند و آیات الهى را بر ما خواندند، و ما مخالفت کردیم!) ولى فرمان عذاب الهى بر کافران مسلم شده است. (۷۱)
به آنان گفته میشود: «از درهاى جهنم وارد شوید، جاودانه در آن بمانید; چه بد جایگاهى است جایگاه متکبران!» (۷۲)
و کسانى که تقواى الهى پیشه کردند گروه گروه به سوى بهشت برده میشوند; هنگامی که به آن میرسند درهاى بهشت گشوده میشود و نگهبانان به آنان میگویند:«سلام بر شما! گوارایتان باد این نعمتها! داخل بهشت شوید و جاودانه بمانید!» (۷۳)
آنها میگویند: «حمد و ستایش مخصوص خداوندى است که به وعده خویش درباره ما وفا کرد و زمین (بهشت) را میراث ما قرار داد که هر جا را بخواهیم منزلگاه خود قرار دهیم; چه نیکوست پاداش عمل کنندگان!» (۷۴)
(در آن روز) فرشتگان را میبینى که بر گرد عرش خدا حلقه زدهاند و با ستایش پروردگارشان تسبیح میگویند; و در میان بندگان بحق داورى میشود; و (سرانجام) گفته خواهد شد: «حمد مخصوص خدا پروردگار جهانیان است!» (۷۵)