متن دعای امام جواد (ع) در شب اول رمضان (مفاتیح الجنان)
اعمال مخصوصه ماه رمضان: شب اول و در آن چند عمل است؛ یازدهم- بعد از نماز مغرب دستها را بلند کند و بخواند این دعاى وارده از حضرت جواد علیه السلام را که در اقبال است
اللَّهُمَّ یَا مَنْ یَمْلِکُ التَّدْبِیرَ وَ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
اى خدائى که تدبیر امور عالم به دست قدرت اوست
یَا مَنْ یَعْلَمُ خَائِنَهَ الْأَعْیُنِ وَ مَا تُخْفِی الصُّدُورُ وَ تُجِنُّ الضَّمِیرُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ
و از اشاره به گوشه چشمها و سر دلها و راز درونها آگاه است که او خداى لطیف داناى به تمام اسرار عالم است
اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ نَوَى فَعَمِلَ وَ لاَ تَجْعَلْنَا مِمَّنْ شَقِیَ فَکَسِلَ وَ لاَ مِمَّنْ هُوَ عَلَى غَیْرِ عَمَلٍ یَتَّکِلُ
اى خدا ما را از آن بندگان صالح گردان که چون نیت کنند در پى آن عمل نمایند و از آنان که به کسالت محروم از سعادتند و آنان که به کارى نکرده اعتماد کنند و پاداش خواهند مگردان
اللَّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدَانَنَا مِنَ الْعِلَلِ وَ أَعِنَّا عَلَى مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا مِنَ الْعَمَلِ
خدایا بدن ما را از امراض سالم دار و به اداى عملى که بر ما فرض کرده اى اعانت فرما
حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُکَ هَذَا وَ قَدْ أَدَّیْنَا مَفْرُوضَکَ فِیهِ عَلَیْنَا
تا آنکه چون این ماه منقضى شود ما هم اداى واجبات تو را کرده باشیم
اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ وَفِّقْنَا لِقِیَامِهِ وَ نَشِّطْنَا فِیهِ لِلصَّلاَهِ
خدایا در این ماه ما را به روزه آن یارى کنو براى قیام طاعت توفیق عطا فرما و در نماز نشاط کرامت کن
وَ لاَ تَحْجُبْنَا مِنَ الْقِرَاءَهِ وَ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ إِیتَاءَ الزَّکَاهِ
و ما را از قرائت قرآن محجوب مساز و در این ماه ما را بر اداى زکوه به آسانى موفق دار
اللَّهُمَّ لاَ تُسَلِّطْ عَلَیْنَا وَصَباً وَ لاَ تَعَباً وَ لاَ سَقَماً وَ لاَ عَطَباً اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا الْإِفْطَارَ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلاَلِ
اى خدا بر ما بیمارى و رنج و درد و هلاک را مسلط مگردان اى خدا افطار ما را از رزق حلال خود روزى گردان
اللَّهُمَّ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِکَ وَ یَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِکَ
اى خدا در این ماه رزقى که قسمت ما فرموده اى به آسانى برسان و هر چه نصیب و تقدیر ما کرده اى به امر خود سهل فرما
وَ اجْعَلْهُ حَلاَلاً طَیِّباً نَقِیّاً مِنَ الْآثَامِ خَالِصاً مِنَ الْآصَارِ وَ الْأَجْرَامِ
و حلال و دلپسند و پاکیزه از ظلم و گناه و خالص از خطا و زشتى گردان
اللَّهُمَّ لاَ تُطْعِمْنَا إِلاَّ طَیِّباً غَیْرَ خَبِیثٍ وَ لاَ حَرَامٍ وَ اجْعَلْ رِزْقَکَ لَنَا حَلاَلاً لاَ یَشُوبُهُ دَنَسٌ وَ لاَ أَسْقَامٌ
اى خدا به ما طعامی پاک و نیکو از سفره احسانت بخش نه حرام و پلید و روزى ما را رزق حلالى کن که هیچ ممزوج با ناپاکى و امراض نباشد
یَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کَعِلْمِهِ بِالْأَعْلاَنِ یَا مُتَفَضِّلاً عَلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ
اى خدایى که علمش به اسرار ظاهر و امور باطن یکسان است اى آنکه بر بندگان به فضل و کرم احسان می کنى
یَا مَنْ هُوَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ خَبِیرٌ
اى آنکه تو را بر همه کار عالم قدرت کامل است و به همه امور آفرینش آگاهى
أَلْهِمْنَا ذِکْرَکَ وَ جَنِّبْنَا عُسْرَکَ وَ أَنِلْنَا یُسْرَکَ وَ اهْدِنَا لِلرَّشَادِ وَ وَفِّقْنَا لِلسَّدَادِ
بما یاد خود را الهام فرما و از امورى که موجب سختگیرى توست دور دار و به آسانى ها موفق ساز و ما را به راه رشاد هدایت فرما
وَ اعْصِمْنَا مِنَ الْبَلاَیَا وَ صُنَّا مِنَ الْأَوْزَارِ وَ الْخَطَایَا
و به کار درست توفیق عطا کن و از بلیه و گناهان محفوظ گردان و از خطا و لغزشها نگاهدار
یَا مَنْ لاَ یَغْفِرُ عَظِیمَ الذُّنُوبِ غَیْرُهُ وَ لاَ یَکْشِفُ السُّوءَ إِلاَّ هُوَ
اى آنکه گناهان بزرگ را جز تو کسى نمی بخشد و درد و غم و اندوه را جز تو کسى برطرف نمی گرداند
یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ
اى مهربانترین مهربانان عالم و بزرگوارترین کریمان بر محمد و آل پاکش رحمت فرستت
وَ اجْعَلْ صِیَامَنَا مَقْبُولاً وَ بِالْبِرِّ وَ التَّقْوَى مَوْصُولاً وَ کَذَلِکَ فَاجْعَلْ سَعْیَنَا مَشْکُوراً
و روزه ما را مقبول ساز و از اعمال نیکو و تقواى ما محسوب دار و همچنین در طاعتت سعى ما بپذیر و پاداش عطا فرما
وَ قِیَامَنَا مَبْرُوراً وَ قُرْآنَنَا (وَ قِرَاءَتَنَا) مَرْفُوعاً وَ دُعَاءَنَا مَسْمُوعاً
و قیام و نماز ما را پسندیده و قرائت قرآن ما را به آسمان قبولت بالا بر و دعاى ما را مستجاب فرما
وَ اهْدِنَا لِلْحُسْنَى (الْحُسْنَى) وَ جَنِّبْنَا الْعُسْرَى وَ یَسِّرْنَا لِلْیُسْرَى وَ أَعْلِ لَنَا الدَّرَجَاتِ وَ ضَاعِفْ لَنَا الْحَسَنَاتِ
و به هر کار نیکو ما را هدایت کن و ازسختیها دور ساز و به آسانیها موفق دار و ما را درجات و مقامات عالى عطا فرما و بر حسنات ما بیفزا
وَ اقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَ الصَّلاَهَ وَ اسْمَعْ مِنَّا الدَّعَوَاتِ وَ اغْفِرْ لَنَا الْخَطِیئَاتِ وَ تَجَاوَزْ عَنَّا السَّیِّئَاتِ
و روزه و نماز ما را مقبول درگاهت بگردان و دعاهاى ما مستجاب کن و خطاهاى ما ببخش و از اعمال بد ما درگذر
وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْعَامِلِینَ الْفَائِزِینَ وَ لاَ تَجْعَلْنَا مِنَ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لاَ الضَّالِّینَ
و ما را از نیکوکاران و فیروزمندان قرار ده و از غضب شدگان و گمراهان قرار مده
حَتَّى یَنْقَضِیَ شَهْرُ رَمَضَانَ عَنَّا وَ قَدْ قَبِلْتَ فِیهِ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا
تا آنکه چون ماه رمضان درگذرد نماز و روزه ما را پذیرفته
وَ زَکَّیْتَ فِیهِ أَعْمَالَنَا وَ غَفَرْتَ فِیهِ ذُنُوبَنَا وَ أَجْزَلْتَ فِیهِ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ نَصِیبَنَا
و اعمال ما را نیک و خالص فرموده و گناهانمان را آمرزیده باشى و از هر خیر و سعادت بزرگترین قسمت به ما عطا فرمایى
فَإِنَّکَ الْإِلَهُ الْمُجِیبُ وَ الرَّبُّ الْقَرِیبُ (الرَّقِیبُ) وَ أَنْتَ بِکُلِّ شَیْءٍ مُحِیطٌ
که البته تنها تو خداى اجابت کننده و پروردگار نگهبان خلق و نزدیک به بندگانى و به تمام امور عالم محیط هستى
دعای امام جواد (ع) در شب اول رمضان (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب الرابع فیما نذکره مما یختص بأول لیله من شهر رمضان؛ فصل فیما نذکره من الدعاء الزائد عقیب صلاه المغرب أول لیله من شهر رمضان
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب چهارم از اعمالی که مختص شب اول ماه رمضان است؛ فصل نهم: فصل دعا در تعقیب نماز مغرب شب اوّل ماه رمضان:
نَرْوِیهِ بِإِسْنَادِنَا إِلَى أَبِی الْمُفَضَّلِ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الشَّیْبَانِیِّ فِیمَا رَوَاهُ بِإِسْنَادِهِ إِلَى عَبْدِ الْعَظِیمِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْحَسَنِیِّ رَحِمَهُ اللَّهُ بِالرَّیِّ قَالَ
«عبد العظیم بن عبد اللّه حسنى» -رحمه اللّه-در «رى» نقل کرد که:
صَلَّى أَبُو جَعْفَرٍ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ الرِّضَا ع صَلَاهَ الْمَغْرِبِ فِی لَیْلَهٍ رَأَى فِیهَا هِلَالَ شَهْرِ رَمَضَانَ فَلَمَّا فَرَغَ مِنَ الصَّلَاهِ وَ نَوَى الصِّیَامَ رَفَعَ یَدَیْهِ فَقَالَ
حضرت امام جواد -علیه السّلام-در شبى که هلال ماه رمضان را رؤیت نموده بود، پس از آنکه نماز مغرب را خواند و نیت روزه نمود، دست ها را بلند کرد و این دعا را خواند:
اللَّهُمَّ یَا مَنْ یَمْلِکُ التَّدْبِیرَ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ
خداوندا، اى کسى که مالک تدبیرى و به هر چیز توانایى،
یَا مَنْ (یَعْلَمُ خائِنَهَ الْأَعْیُنِ وَ ما تُخْفِی الصُّدُورُ)[1] وَ تُجِنُ الضَّمِیرُ وَ هُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ
اى کسى که از خیانت چشمها و آنچه دل ها نهان می دارند و ضمیر انسان مخفى می کند، آگاه و باریک بین و کاردانى.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ نَوَى فَعَمِلَ وَ لَا تَجْعَلْنَا مِمَّنْ شَقِیَ فَکَسِلَ وَ لَا مِمَّنْ هُوَ عَلَى غَیْرِ عَمَلٍ یَتَّکِلُ
خدایا، مرا از کسانى قرار ده که نیّت نمودند و عمل کردند، نه از کسانى که دچار بدبختى شدند و تنبلى کردند و نه از کسانى که بر غیر عمل تکیه می کنند.
اللَّهُمَّ صَحِّحْ أَبْدَانَنَا مِنَ الْعِلَلِ وَ أَعِنَّا عَلَى مَا افْتَرَضْتَ عَلَیْنَا مِنَ الْعَمَلِ
خداوندا، تن ما را از بیمارى ها تندرست بدار و بر عملى که [روزه] واجب نموده اى یارى ده،
حَتَّى یَنْقَضِیَ عَنَّا شَهْرُکَ هَذَا وَ قَدْ أَدَّیْنَا مَفْرُوضَکَ فِیهِ عَلَیْنَا
تا این که این ماه تو در حالى سپرى شود که فریضه اى را که بر ما واجب نموده اى، ادا کرده باشیم.
اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى صِیَامِهِ وَ وَفِّقْنَا لِقِیَامِهِ وَ نَشِّطْنَا فِیهِ لِلصَّلَاهِ
خدایا، ما را بر روزه دارى آن یارى ده، و به شب خیزى در آن موفق گردان و در این ماه براى خواندن نماز به ما نشاط ده
وَ لَا تَحْجُبْنَا مِنَ الْقِرَاءَهِ وَ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ إِیتَاءَ الزَّکَاهِ
و از قرائت [قرآن] باز مدار و پرداخت زکات را بر ما آسان گردان.
اللَّهُمَّ لَا تُسَلِّطْ عَلَیْنَا وَصَباً وَ لَا تَعَباً وَ لَا سَقَماً وَ لَا عَطَباً اللَّهُمَّ ارْزُقْنَا الْإِفْطَارَ مِنْ رِزْقِکَ الْحَلَالِ
خداوندا، مرض و رنج و بیمارى و مرگ را بر ما چیره مگردان. خدایا، افطار از روزى حلالت را به ما روزى کن.
اللَّهُمَّ سَهِّلْ لَنَا فِیهِ مَا قَسَمْتَهُ مِنْ رِزْقِکَ وَ یَسِّرْ مَا قَدَّرْتَهُ مِنْ أَمْرِکَ
خداوندا، تحصیل آنچه را که از روزى خود در این ماه تقسیم کرده اى، بر ما آسان گردان و هر امرى که مقدّر نموده اى، به راحتى ما را به آن برسان
وَ اجْعَلْهُ حَلَالًا طَیِّباً نَقِیّاً مِنَ الْآثَامِ خَالِصاً مِنَ الْآصَارِ وَ الْأَجْرَامِ
و آن را حلال و پاک و پاکیزه از گناهان و پالوده از بار گناه ها و بزه ها بگردان.
اللَّهُمَّ لَا تُطْعِمْنَا إِلَّا طَیِّباً غَیْرَ خَبِیثٍ وَ لَا حَرَامٍ وَ اجْعَلْ رِزْقَکَ لَنَا حَلَالًا لَا یَشُوبُهُ دَنَسٌ وَ لَا أَسْقَامٌ
خدایا، جز غذاى پاکیزه از هر ناپاکى و حرام، به ما روزى مکن و روزى ما را حلال، بى آنکه پلیدى و بیمارى ها با آن آمیخته گردد، بگردان.
یَا مَنْ عِلْمُهُ بِالسِّرِّ کَعِلْمِهِ بِالْإِعْلَانِ یَا مُتَفَضِّلًا عَلَى عِبَادِهِ بِالْإِحْسَانِ
اى کسى که آگاهى او از نهان همانند آگاهى او از آشکار است، اى کسى که با احسان خود بر بندگان تفضّل می کنى.
یَا مَنْ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ وَ بِکُلِّ شَیْءٍ خَبِیرٌ
اى کسى که بر هر چیز توانایى و به هر چیز دانا و آگاهى،
عَلِیمٌ أَلْهِمْنَا ذِکْرَکَ وَ جَنِّبْنَا عُسْرَکَ وَ أَنِلْنَا یُسْرَکَ وَ اهْدِنَا لِلرَّشَادِ وَ وَفِّقْنَا لِلسَّدَادِ
یادت را به ما الهام کن و از سختى دور دار و به آسودگى برسان و به راه راست هدایت کن و به [رفتار و کردار] درست موفق گردان
وَ اعْصِمْنَا مِنَ الْبَلَایَا وَ صُنَّا مِنَ الْأَوْزَارِ وَ الْخَطَایَا
و از بلاها نگاه دار و از بار سنگین گناهان و خطاها حفظ کن.
یَا مَنْ لَا یَغْفِرُ عَظِیمَ الذُّنُوبِ غَیْرُهُ وَ لَا یَکْشِفُ السُّوءَ إِلَّا هُوَ
اى خدایى که گناهان بزرگ را جز تو نمی آمرزد و رنجورى را جز تو برطرف نمی کند،
یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ أَکْرَمَ الْأَکْرَمِینَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَیْتِهِ الطَّیِّبِینَ
اى مهربان ترین مهربانان و بزرگوارترین بزرگواران، بر حضرت محمّد و اهل بیت پاک او درود فرست
وَ اجْعَلْ صِیَامَنَا مَقْبُولًا وَ بِالْبِرِّ وَ التَّقْوَى مَوْصُولًا وَ کَذَلِکَ فَاجْعَلْ سَعْیَنَا مَشْکُوراً
و روزه ما را بپذیر و [آن را] به نیکى و تقوا پیوند ده و کوشش و عمل ما را مورد سپاس
وَ حُوبَنَا مَغْفُوراً وَ قِیَامَنَا مَبْرُوراً وَ قُرْآنَنَا مَرْفُوعاً وَ دُعَائَنَا مَسْمُوعاً
[و گناهان ما را آمرزیده] شب خیزى ما را نیک قرار ده و [قرائت] قرآن ما را بالا برده و دعایمان را مستجاب گردان
وَ اهْدِنَا الْحُسْنَى [لِلْحُسْنَى] وَ جَنِّبْنَا الْعُسْرَی وَ یَسِّرْنَا لِلْیُسْرَى وَ أَعْلِ لَنَا الدَّرَجَاتِ وَ ضَاعِفْ لَنَا الْحَسَنَاتِ
و به شیوه نیک هدایت فرما و از روش سخت دور بدار و به راه آسان رهسپار ساز و درجات ما را عالى و نیکى هاى ما را دوچندان بگردان
وَ اقْبَلْ مِنَّا الصَّوْمَ وَ الصَّلَاهَ وَ اسْمَعْ مِنَّا الدَّعَوَاتِ وَ اغْفِرْ لَنَا الْخَطِیئَاتِ وَ تَجَاوَزْ عَنَّا السَّیِّئَاتِ
و روزه و نماز ما را بپذیر و دعاهایمان را اجابت کن و گناهان ما را بیامرز و از بدى هایمان درگذر
وَ اجْعَلْنَا مِنَ الْعَامِلِینَ الْفَائِزِینَ وَ لَا تَجْعَلْنَا مِنَ (الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّینَ)[2]
و از عاملان رستگار قرار ده، نه از کسانى که مورد خشم تو قرار گرفته یا گمراه شده اند،
حَتَّى یَنْقَضِیَ شَهْرُ رَمَضَانَ عَنَّا وَ قَدْ قَبِلْتَ فِیهِ صِیَامَنَا وَ قِیَامَنَا
تا این که ماه رمضان سپرى گردد درحالى که روزه و شب خیزى ما را در آن قبول نموده
وَ زَکَّیْتَ فِیهِ أَعْمَالَنَا وَ غَفَرْتَ فِیهِ ذُنُوبَنَا وَ أَجْزَلْتَ فِیهِ مِنْ کُلِّ خَیْرٍ نَصِیبَنَا
و اعمال ما را پاکیزه گردانیده و گناهانمان را آمرزیده و از هر خیر بهره بسیار به ما ارزانى داشته اى،
فَإِنَّکَ الْإِلَهُ الْمُجِیبُ الْحَبِیبُ وَ الرَّبُّ الْقَرِیبُ وَ أَنْتَ (بِکُلِّ شَیْءٍ مُحِیط)[3]
زیرا که تویى معبود اجابت کننده [محبوب] و پروردگار نزدیک، و به هر چیز احاطه دارى.
[1]) سوره غافر، آیه 19
[2]) سوره الفاتحه(الحمد)، آیه 7
[3]) سوره فصلت، آیه 54