الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب السابع و الثلاثون فیما نذکره من وظائف یوم عید الفطر؛ فصل فیما نذکره من الآداب فی استقبال ذلک النهار
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سی و ششم- اعمال و وظایف مخصوص روز عید فطر؛ فصل اول، آداب استقبال از عید فطر:
اعلم أن نهار یوم العید فتح باب سعید و تجدید فضل جدید لم یجر مثله منذ سنه ماضیه و یمضی فلا یعود مثله إلى نحو سنه آتیه و ما یخفى على ذوی الألباب أن فتح الأبواب التی تکون فی الأوقات المتباعدات بزیاده السعادات لها حق التعظیم و الاحترام و حق الاعتراف لصاحب الإنعام و لزوم الآداب فی سائر الأسباب مع مالک یوم الحساب
روز عید، روز گشوده شدن در سعادتمندى و تجدید فضل جدیدى است که مشابه آن از سال گذشته تا این روز نیامده و تا روز عید فطر سال آینده نخواهد آمد و بر خردمندان پوشیده نیست که گشوده شدن درهاى رحمت الهى در فاصله‌ى زمانى بسیار که با نیکبختى‌هاى افزون همراه است، از حق تعظیم و احترام و اعتراف در پیشگاه منعم و رعایت آداب در سایر زمینه‌ها با خداوندگار روز حسابرسى، برخوردار است.
کَمَا رَوَیْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى أَبِی جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ بَابَوَیْهِ مِنْ کِتَابِ مَنْ لَا یَحْضُرُهُ الْفَقِیهُ فَقَالَ
چنان‌که «ابو جعفر محمّد بن بابویه» -رحمه اللّه-در کتاب «من لا یحضره الفقیه» نقل کرده است:
وَ نَظَرَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ ع إِلَى النَّاسِ یَوْمَ الْفِطْرِ یَضْحَکُونَ وَ یَلْعَبُونَ فَقَالَ لِأَصْحَابِهِ وَ الْتَفَتَ إِلَیْهِمْ
در یک روز فطر، امام حسن بن على-علیهما السّلام-دید مردم به خنده و بازى مشغول‌اند، رو به یاران خود نمود و فرمود:
إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ خَلَقَ شَهْرَ رَمَضَانَ مِضْمَاراً لِخَلْقِهِ یَسْتَبِقُونَ فِیهِ بِطَاعَتِهِ وَ رِضْوَانِهِ فَسَبَقَ فِیهِ قَوْمٌ فَفَازُوا وَ تَخَلَّفَ آخَرُونَ فَخَابُوا
خداوند-عزّ و جلّ-ماه رمضان را براى آزمایش و تربیت بندگان آفریده است تا با انجام طاعت و کسب خشنودى او در آن، به درگاه او پیشى گیرند و در نتیجه گروهى پیشى گرفته و رستگار شدند و گروهى دیگر جامانده و محروم گردیدند.
فَالْعَجَبُ کُلُّ الْعَجَبِ مِنَ الضَّاحِکِ اللَّاعِبِ فِی الْیَوْمِ الَّذِی یُثَابُ فِیهِ الْمُحْسِنُونَ وَ یَخْسَرُ فِیهِ الْمُقَصِّرُونَ
بنابراین، شگفتا و شگفت کامل از کسى که در این روز می‌خندد و به بازى مشغول است، روزى که نیکوکاران پاداش داده می‌شوند و کوتاهى‌کنندگان به خسارت دچار می‌گردند.
وَ ایْمُ اللَّهِ لَوْ کُشِفَ الْغِطَاءُ لَشُغِلَ مُحْسِنٌ بِإِحْسَانِهِ وَ مُسِیءٌ بِإِسَاءَتِهِ
به خدا سوگند، اگر پرده برمی‌افتاد، هر نیکوکارى به کار نیک خود و هر گناهکارى به گناه خود سرگرم می‌شد.
وَ رَوَاهُ أَیْضاً أَبُو عَبْدِ اللَّهِ مُحَمَّدُ بْنُ عِمْرَانَ بْنِ مُوسَى الْمَرْزُبَانِیُّ فِی الْجُزْءِ السَّابِعِ مِنْ کِتَابِ الْأَزْمِنَهِ فَقَالَ حَدَّثَنِی عَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَرٍ أَبُو الْعَبَّاسِ مُحَمَّدُ بْنُ یَزِیدَ النَّحْوِیُّ قَالَ
نیز «ابو عبد اللّه محمّد بن موسى مرزبانى» در جزء هفتم از کتاب «الأزمنه» به سند خود آورده است:
خَرَجَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِیٍّ ع فِی یَوْمِ فِطْرٍ وَ النَّاسُ یَضْحَکُونَ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ جَعَلَ شَهْرَ رَمَضَانَ مِضْمَاراً لِخَلْقِهِ یَسْتَبِقُونَ فِیهِ إِلَى طَاعَتِهِ
در یک روز فطر، حسن بن على-علیهما السّلام-از منزل بیرون آمد و دید مردم به خنده مشغول‌اند، فرمود: خداوند-عزّ و جلّ-ماه رمضان را براى آزمایش و تربیت خلق آفریده است تا در آن به طاعت او پیشى گیرند،
فَسَبَقَ قَوْمٌ فَفَازُوا وَ تَخَلَّفَ آخَرُونَ فَخَابُوا وَ الْعَجَبُ مِنَ الضَّاحِکِ فِی هَذَا الْیَوْمِ الَّذِی یَفُوزُ فِیهِ الْمُحْسِنُونَ وَ یَخْسَرُ فِیهِ الْمُبْطِلُونَ
گروهى پیشى گرفته و رستگار شدند و گروهى دیگر جامانده و محروم گردیدند. شگفت از کسى که در این روز به خنده مشغول است، روزى که نیکوکاران رستگار می‌گردند و اهل باطل دچار خسارت می‌شوند.
وَ اللَّهِ لَوْ کُشِفَ الْغِطَاءُ لَشُغِلَ مُحْسِنٌ بِإِحْسَانِهِ وَ مُسِیءٌ بِإِسَاءَتِهِ عَنْ تَرْجِیلِ شَعْرٍ [شَعْرِهِ] وَ تَصْقِیلِ ثَوْبٍ [ثَوْبِهِ]
به خدا سوگند، اگر پرده برمی‌افتاد، هر نیکوکارى به کار نیک خود و هر گناهکارى به‌جاى شانه کردن موى و مرتّب کردن لباس، به گناه خود مشغول می‌شد.