سوره حمد در چه مکانى نازل شده است؟
قرآن به صورت تدریجى و به مناسبت ها و در زمان ها و مکان هاى مختلف بر پیامبر اکرم(ص) نازل می شده که برخى از این مناسبت ها و زمان ها و مکان ها براى ما روایت شده است؛ ولى همه آنها براى ما نقل نشده و به دست ما نرسیده است161. آن چه درباره سوره حمد می دانیم این است که اکثر مفسران می گویند: این سوره در اوایل بعثت و در مکّه نازل شده است؛ برخى هم معتقدند که این سوره یک بار در مکه و بار دیگر در مدینه نازل شده است.
—————
161. محمدهادى معرفت، تاریخ قرآن، ص 63 ـ 64.