فضیلت سوره بقره

خواندن سوره بقره، خصوصا آیه الکرسى فضیلت زیادی دارد؛ کسى که چهار آیه از آغاز سوره بقره و آیه الکرسى و دو آیه بعد از آن و سه آیه از آخر آن را بخواند، هرگز در جان و مال خود ناخوشایندى نخواهد دید، شیطان به او نزدیک نمی شود، و قرآن را فراموش نخواهد کرد.

پاسخ تفصیلی:
در فضیلت تلاوت این سوره، روایات پر اهمیتى در منابع اسلامی نقل شده است:
از جمله مرحوم «طبرسى» در «مجمع البیان» از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله)چنین نقل می کند که پرسیدند: «اَىُّ سُورَهِ الْقُرْآنِ اَفْضَلُ؟ قالَ: اَلْبَقَرَهُ، قِیْلَ اَىُّ آیَهِ الْبَقَرَهِ اَفْضَلُ؟ قالَ آیَهُ الْکُرْسِىّ»؛ (کدام یک از سوره هاى قرآن از همه برتر است؟ فرمود: سوره «بقره»، عرض کردند: کدام آیه از آیات سوره بقره افضل است؟ فرمود : آیه الکرسى). (1)
افضلیت این سوره ظاهراً به خاطر جامعیت آن، و افضل بودن آیه الکرسى به خاطر محتواى توحیدى خاص آن می باشد که به خواست خدا در تفسیر آن خواهد آمد.
و این منافات ندارد که بعضى از سوره هاى دیگر قرآن از جهات دیگرى برترى داشته باشند؛ چرا که از دیدگاه هاى مختلف به آنها نظر شده است.
و نیز از امام على بن الحسین(علیهما السلام) از پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) چنین نقل شده است: کسى که چهار آیه از آغاز سوره بقره و آیه الکرسى و دو آیه بعد از آن و سه آیه از آخر آن را بخواند هرگز در جان و مال خود ناخوشایندى نخواهد دید، شیطان به او نزدیک نمی شود، و قرآن را فراموش نخواهد کرد». (2)
در اینجا لازم می دانیم: این حقیقت مهم را تکرار کنیم، که ثواب ها، فضیلت ها و پاداش هاى مهمی که براى تلاوت قرآن، یا سوره ها و آیات خاصى نقل شده هرگز مفهومش این نیست که انسان آنها را به صورت اوراد بخواند و تنها به گردش زبان قناعت کند.
بلکه خواندن قرآن براى فهمیدن و فهمیدن براى اندیشیدن و اندیشیدن براى عمل است.
اتفاقاً هر فضیلتى درباره سوره اى یا آیه اى ذکر شده تناسب بسیار زیادى با محتواى آن سوره یا آیه دارد.
مثلا آیاتى از سوره «بقره» که در زمینه توحی، ایمان به غیب، و خداشناسى و پرهیز از وسوسه هاى شیطانى است، اگر کسى بخواند و محتواى آن را در عمق جانش پیاده کند، مسلماً آن فضائل را خواهد داشت.
درست است که خواندن قرآن به هر حال ثواب دارد، ولى ثواب اصلى و اساس و آثار سازنده هنگامی خواهد بود که مقدمه اى براى اندیشه و عمل باشد (3).

در مجمع البیان آمده است که از رسول خدا(صلى الله علیه وآله وسلم) سئوال شده کدام یک از سوره هاى قرآن فضیلتش بیشتر است؟ فرمود: سوره بقره بعد سئوال شد کدام یک از آیات سوره بقره با فضیلت تر است؟ فرمود: آیه الکرسى.(4)

———————————
پی نوشت:
(1). «نور الثقلین»، جلد اول، صفحه 26؛«مجمع البیان»، جلد اول، صفحه 32 (جلد 1، صفحه 75، مؤسسه اعلمی)؛ «درّ المنثور»، جلد 1، صفحه 20 (دار المعرفه).
(2). کتاب« ثواب الاعمال» (طبق نقل نور الثقلین، جلد 1، صفحه 26)؛ « کافى»، جلد 2، صفحه 621، حدیث 5؛ «وسائل الشیعه»، جلد 6، صفحه 250، حدیث 7860 (چاپ آل البیت)؛ «بحار الانوار»، جلد 89، صفحه 265، حدیث 9.
(3). گرد آوری از کتاب: تفسیر نمونه، آیت الله العظمی مکارم شیرازی، دار الکتب الإسلامیه، چاپ پنجاه و پنجم، ج 1، ص 88.

(4). نور الثقلین جلد1 ص26