اسلام در قرآن کریم درباره امتهاى گذشته نیز آمده است، خداوند در سوره یونس علیه السّلام میفرماید: نوح علیه السّلام به قوم خود گفت:
فَإِنْ تَوَلَّیْتُمْ فَمٰا سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلاّٰ عَلَى اَللّٰهِ وَ أُمِرْتُ أَنْ أَکُونَ مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ.
اگر از دعوت من روى گردانید، من از شما پاداشى نمیخواهم، مزد من، تنها بر خدا است! و من دستور دارم که از مسلمانان باشم. ۱
و درباره ابراهیم علیه السّلام فرموده:
١ - مٰا کٰانَ إِبْرٰاهِیمُ یَهُودِیًّا وَ لاٰ نَصْرٰانِیًّا وَ لٰکِنْ کٰانَ حَنِیفاً مُسْلِماً وَ مٰا کٰانَ مِنَ اَلْمُشْرِکِینَ.
ابراهیم نه یهودى بود و نه نصرانى، بلکه موحّدى خالص و مسلمان بود؛ و هرگز از مشرکان نبود. ۲
٢ - وَ وَصّٰى بِهٰا إِبْرٰاهِیمُ بَنِیهِ وَ یَعْقُوبُ یٰا بَنِیَّ إِنَّ اَللّٰهَ اِصْطَفىٰ لَکُمُ اَلدِّینَ فَلاٰ تَمُوتُنَّ إِلاّٰ وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُونَ.
ابراهیم و یعقوب، فرزندان خود را به [آیین اسلام]سفارش کردند، و گفتند:
فرزندان من: خداوند این دین را براى شما برگزیده است، و شما جز به آیین اسلام از دنیا نروید. ۳
۳- مٰا جَعَلَ عَلَیْکُمْ فِی اَلدِّینِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّهَ أَبِیکُمْ إِبْرٰاهِیمَ هُوَ سَمّٰاکُمُ اَلْمُسْلِمِینَ مِنْ قَبْلُ.
خداوند در این دین که دین پدر شما ابراهیم است، هیچگونه سختى و تنگنائى قرار نداد، او شما را در گذشته مسلمان نامید. ۴
در سوره ذاریات درباره شهر قوم لوط فرموده:
فَأَخْرَجْنٰا مَنْ کٰانَ فِیهٰا مِنَ اَلْمُؤْمِنِینَ* فَمٰا وَجَدْنٰا فِیهٰا غَیْرَ بَیْتٍ مِنَ اَلْمُسْلِمِینَ*
ما مؤمنانى را که در آن شهر بودند بیرون بردیم. ولى جز یک خانواده از مسلمانان در تمام آنها نیافتیم. ۵
درباره موسى علیه السّلام میفرماید: او به قوم خود گفت:
یٰا قَوْمِ إِنْ کُنْتُمْ آمَنْتُمْ بِاللّٰهِ فَعَلَیْهِ تَوَکَّلُوا إِنْ کُنْتُمْ مُسْلِمِینَ.
اى قوم من! اگر به خدا ایمان آوردهاید، بر او توکل کنید اگر مسلمانید ۶ در سوره اعراف سخن ساحران فرعون را یاد میکند که گفتند:
رَبَّنٰا أَفْرِغْ عَلَیْنٰا صَبْراً وَ تَوَفَّنٰا مُسْلِمِینَ.
پروردگارا! شکیبائى و استقامت را بر ما فروریز! و ما را مسلمان بمیران. ۷
در سوره یونس در داستان فرعون میفرماید:
هنگامی که عیسى از آنان احساس کفر کرد، گفت: یاوران من به سوى خدا کیانند؟ حواریان گفتند: ما یاوران خدائیم؛ به خدا ایمان آوردیم؛ و تو گواه باش که ما مسلمانیم! ۱
این اصطلاح نسبت به امتهاى گذشته منحصر به قرآن کریم نیست، در دیگر مدارک اسلامی نیز، در مواردى از ذکر سرگذشت آنان آمده است، مثلا: ابن سعد به سند خود از ابن عباس آورده که او پس از یادآورى خروج نوح از کشتى گفته است: “پدران نوح تا آدم علیه السّلام همگى بر دین اسلام بودهاند. “و در روایت بعد از آن چنین است: فاصله میان آدم و نوح ده قرن طول کشیده که همه بر دین اسلام بودند. و در دنباله روایت ابن عباس آورده است: او درباره کسانى که از کشتى بیرون آمدند و در شهرى سکنى گزیدند گفته است: جمعیت آنان فزونى یافت و به یکصد هزار نفر رسیدند که همگى بر دین اسلام بودند. ۸
پاورقی
۱) -یونس/۷۲
۲ ) -آل عمران/ ۶٧١ ) -بقره/ ١٣٢
۳ ) -حج/ ٧٨
۴ ) -ذاریات/ ٣۵ و ٣۶
۵) -یونس/۸۴
۶ ) -اعراف/ ١٢۶
۷ ) -آل عمران/ ۵٢
۸ ) -طبقات ابن سعد چاپ اروپا (ج ١ ص ١٨ ) ابن کثیر نیز در تاریخ خود (ج ١ ص ١٠١ ) روایت ابن عباس را آورده که: عشره قرون کلهم على الاسلام.
منبع: کتاب عقاید اسلام در قرآن؛نویسنده:عسکری، مرتضی- مترجم:کرمی، محمد جواد