پرسش: آیا خداوند به حمد و ستایش انسانها نیاز دارد؟
پاسخ: خیر چنین نیست؛ چنانکه اگر گفتیم: مردم باید خانه هاى خود را رو به خورشید بسازند، به این معنا نیست که خورشید به ما و خانه ما نیاز دارد.
نه تنها خدا که بسیارى از مخلوقات خداوند نیز به انسان نیازى ندارند و این انسان است که از همه محتاج تر؛ ولى از همه متکبرتر است.
مثلًا اکسیژن، دریا، ماهی هاى دریا، جنگلها، باد و باران، پرندگان، چرندگان و زنبور عسل محتاج ما نیستند؛ ولى انسان به همه اینها نیاز دارد.
بنابراین؛ اگر ما میگوییم حمد و ستایش الهى لازم است به خاطر آن است که وجود ما و رشد ما و ادامه ى زندگى و حلّ مشکلات و کمبودهاى ما تنها به دست اوست. او که رحمت را بر خود واجب کرده است. «کتب على نفسه الرّحمه» «۱» آیا ما ستایش را بر خود واجب نکنیم.
(۱). انعام، ۵۴