منافقان، روش ها و منش ها
نفاق به جهت تضاد ظاهر و باطن به سادگی قابل شناسایی و ردگیری نیست و منافقان به جهت دورویی به گونه ای رفتار می کنند که ظاهر ایشان حتی از ظاهر مؤمنان به صلاح نزدیک تر است. منافقان از ایمان و دین به عنوان ابزار استفاده می کنند. شهادت به رسالت و توحید را تنها برای سپر اختیار کرده اند، نشان می دهد که ایشان در جامعه احساس خطر می کردند و برای اینکه خود را در دژ امنی قرار دهند و از آسیب های احتمالی از سوی دین و دینداران در امان بمانند، به شهادتین روی آورده و ایمان اختیار کرده اند. اهل نفاق، انسان هایی محفلی هستند و از توده مردم دور بوده و همواره فعالیت ها و نقشه ها و برنامه های خویش را در محافل و از راه آن پیش می برند. بزرگ جلوه دادن دشمن و تحقیر قوای خودی تا در دل مؤمنان ترس حاکم شود و از مقابله با دشمن بازمانند. آنان به هنگام وقوع حادثه ناگواری مؤمنان را به فرار و عقب نشینی می خوانند. مخفی سازی باطن عمل و نیت پلیدی که دارند، می کوشند حقایق را وارونه جلوه داده، مؤمنان را فریب دهند. آنان هرگاه کاری انجام می دهند که مؤمنان نسبت به ایمان واقعی آن ها در تردید می افتند، با شیوه های گوناگون در پی توجیه عامه پسند کردار زشتِ خود و گناهانی که مرتکب شده اند، برمی آیند.(1)
____________________
1. ر.ک: المیزان، ج 2، ص 97 و ج 5، ص 121.