قوم ابراهیم علیه السلام
ابراهیم علیه السلام زندگی و رسالت خویش را در میان قومی آغاز کرد که به رغم آشنایی با علم نجوم، در مسائل اعتقادی در اثر نادانی و ضعف فکری، گرفتار انواع شرک شده، با تعصب جاهلی بر آن اصرار می ورزیدند. شرک (پرستش بت ها و اجرام آسمانی) در میان قوم ابراهیم علیه السلام به گونه ای رواج داشته که مردم، حتی توان تصور مخالفت با آن را نداشتند. یکی از بارزترین ویژگی های قوم ابراهیم علیه السلام، تعصب قومی و زیربنا بودن این تعصب در پدیده های اجتماعی بوده است. قوم ابراهیم علیه السلام پیش تازان تمدن مادی در عصر خویش بوده اند. بابل دارای تمدنی باستانی بود؛ با وجود این، انحطاط در ابعاد معرفتی و انسانی، از مشخصات عمومی قوم ابراهیم علیه السلام بوده است. از دیگر ویژگی های قوم ابراهیم علیه السلام، دست یابی آنان به علم نجوم است. آنان از این علم، هم برای محاسبات فلکی جهت تعیین اموری مانند کسوف و خسوف و هم به منظور آگاهی از حوادث آینده استفاده می کردند. ابراهیم در این اندیشه بود که قوم خود را از پرستش بت ها آزاد کند. از این رو راه تعقّل و هدایت را برای آنان بازگو نمود و به آن ها یادآور شد که آن چه انجام می دهند، از گمراهی و جهل نشأت گرفته و با فطرت انسانی در تضاد است. اما آنان در مقابل او ایستادگی می کردند و به مقابله او می پرداختند، تا آنجا که او را به آتش افکندند.(1)
____________________
1. المیزان، ج 7، ص 173ـ174و179، ص236، ص565، ص192؛ مجمع‌البیان، ج7، ص303، ج9، ص69، ج8، ص436، ص802.