دانش هاى ویژه پیامبرى از چه منابعى دریافت می شد؟

پیامبران الهى دانش هاى ویژه پیامبرى را از چه منابعى دریافت می کردند؟

براى علوم و حقایقى که پیامبران دریافت می کردند چندین منبع وجود داشت:
1. نزول فرشته وحى؛ قرآن کریم در این باره می فرماید: (واِنَّهُ لَتَنزیلُ رَبِّ العــلَمین * نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الاَمین * عَلى قَلبِکَ لِتَکونَ مِنَ المُنذِرین )؛[1] و همانا این [قرآن] فرو فرستاده پروردگار جهانیان است که روح الامین (جبرئیل) آن را فرو فرستاده است بر قلب تو، تا از بیم دهندگان باشى.
2. ارتباط روحى و معنوى با عالم غیب؛ خداوند متعال چشم حقیقت بین آنان را چنان بینا می کرده که حجاب هاى عالم غیب را شکافته، به ماوراى آن راه پیدا می کردند. همان گونه که درباره ابراهیم خلیل می فرماید: (وکَذلِکَ نُرى اِبرهیمَ مَلَکوتَ السَّمـوتِ والاَرضِ ولِیکونَ مِنَ الموقِنین )؛[2] و بدین سان ابراهیم را ملکوت آسمان ها و زمین را بر ابراهیم نشان دادیم [تا گمراهى قوم خود و یگانگى پروردگار را دریابد[و تا از اهل یقین باشد.
3. سیر و مشاهده آفاقى؛ مسئله معراج پیامبر اکرم(ص) از این قبیل است که خداوند می فرماید: (لَقَد رَأى مِن ءایـتِ رَبِّهِ الکُبرى )؛[3] هر آینه از نشانه هاى بزرگ تر پروردگار خویش بدید.
4. عقل فوق العاده خدادادى؛ خداوند متعال عقل فوق العاده اى به پیامبران عطا کرده، که آنان با استفاده از آن، به حقایق پى می بردند. حضرت امیر مؤمنان على(ع) شاگرد و دست پرورده حضرت محمد(ص) که خطاب به ابوجهل می فرماید: اى ابوجهل! خداوند آن قدر به من عقل و خرد بخشیده که اگر بر همه ابلهان و دیوانگان دنیا تقسیم کنند، همگى عاقل خواهند شد.[4]
5. وراثت علم از یک دیگر؛ از آیه هاى قرآن و روایات فراوانى به دست می آید که پیامبران علوم خود را به پیامبران دیگر یا به اوصیاى خود منتقل می کردند.[5]
—————
[1] شعراء، آیه 192ـ194.
[2] انعام، آیه 75.
[3] نجم، آیه 18.
[4] بحارالانوار، ج 19، ص 83.
[5] پیام قرآن، ج 7، ص 215ـ222.