ترجمه سوره لقمان – مکارم شیرازی

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

الم (۱)

این آیات کتاب حکیم است (کتابى پرمحتوا و استوار)! (۲)

مایه هدایت و رحمت براى نیکوکاران است. (۳)

همانان که نماز را برپا می‏دارند، و زکات را می‏پردازند و آنها به آخرت یقین دارند. (۴)

آنان بر طریق هدایت از پروردگارشانند، و آنانند رستگاران! (۵)

و بعضى از مردم سخنان بیهوده را می‏خرند تا مردم را از روى نادانى، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهى را به استهزا گیرند; براى آنان عذابى خوارکننده است! (۶)

و هنگامی که آیات ما بر او خوانده می‏شود، مستکبرانه روى برمی‏گرداند، گویى آن را نشنیده است; گویى اصلا گوشهایش سنگین است! او را به عذابى دردناک بشارت ده! (۷)

(ولى) کسانى که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‏اند، باغهاى پرنعمت بهشت از آن آنهاست; (۸)

جاودانه در آن خواهند ماند; این وعده حتمی الهى است; و اوست عزیز و حکیم (شکست‏ناپذیر و دانا). (۹)

(او) آسمانها را بدون ستونى که آن را ببینید آفرید، و در زمین کوه‏هایى افکند تا شما را نلرزاند (و جایگاه شما آرام باشد) و از هر گونه جنبنده‏اى روى آن منتشر ساخت; و از آسمان آبى نازل کردیم و بوسیله آن در روى زمین انواع گوناگونى از جفتهاى گیاهان پر ارزش رویاندیم. (۱۰)

این آفرینش خداست; اما به من نشان دهید معبودانى غیر او چه چیز را آفریده‏اند؟! ولى ظالمان در گمراهى آشکارند. (۱۱)

ما به لقمان حکمت دادیم; (و به او گفتیم:) شکر خدا را بجاى آور هر کس شکرگزارى کند، تنها به سود خویش شکر کرده; و آن کس که کفران کند، (زیانى به خدا نمی‏رساند); چرا که خداوند بى‏نیاز و ستوده است. (۱۲)

(به خاطر بیاور) هنگامی را که لقمان به فرزندش -در حالى که او را موعظه می‏کرد- گفت: س‏خ‏للّهپسرم! چیزى را همتاى خدا قرار مده که شرک، ظلم بزرگى است.» (۱۳)

و ما به انسان درباره پدر و مادرش سفارش کردیم; مادرش او را با ناتوانى روى ناتوانى حمل کرد (به هنگام باردارى هر روز رنج و ناراحتى تازه‏اى را متحمل می‏شد)، و دوران شیرخوارگى او در دو سال پایان می‏یابد; (آرى به او توصیه کردم) که براى من و براى پدر و مادرت شکر بجا آور که بازگشت (همه شما)به سوى من است! (۱۴)

و هرگاه آن دو، تلاش کنند که تو چیزى را همتاى من قرار دهى، که از آن آگاهى ندارى (بلکه می‏دانى باطل است)، از ایشان اطاعت مکن، ولى با آن دو، در دنیا به طرز شایسته‏اى رفتار کن; و از راه کسانى پیروى کن که توبه‏کنان به سوى من آمده‏اند; سپس بازگشت همه شما به سوى من است و من شما را از آنچه عمل می‏کردید آگاه می‏کنم. (۱۵)

پسرم! اگر به اندازه سنگینى دانه خردلى (کار نیک یا بد) باشد، و در دل سنگى یا در (گوشه‏اى از) آسمانها و زمین قرار گیرد، خداوند آن را (در قیامت براى حساب) می‏آورد; خداوند دقیق و آگاه است! (۱۶)

پسرم! نماز را برپا دار، و امر به معروف و نهى از منکر کن، و در برابر مصایبى که به تو می‏رسد شکیبا باش که این از کارهاى مهم است! (۱۷)

(پسرم!) با بى‏اعتنایى از مردم روى مگردان، و مغرورانه بر زمین راه مرو که خداوند هیچ متکبر مغرورى را دوست ندارد. (۱۸)

(پسرم!) در راه‏رفتن، اعتدال را رعایت کن; از صداى خود بکاه (و هرگز فریاد مزن) که زشت‏ترین صداها صداى خران است. (۱۹)

آیا ندیدید خداوند آنچه را در آسمانها و زمین است مسخر شما کرده، و نعمتهاى آشکار و پنهان خود را به طور فراوان بر شما ارزانى داشته است؟! ولى بعضى از مردم بدون هیچ دانش و هدایت و کتاب روشنگرى درباره خدا مجادله می‏کنند! (۲۰)

و هنگامی که به آنان گفته شود: «از آنچه خدا نازل کرده پیروى کنید!»، می‏گویند: «نه، بلکه ما از چیزى پیروى می‏کنیم که پدران خود را بر آن یافتیم!»آیا حتى اگر شیطان آنان را دعوت به عذاب آتش فروزان کند (باز هم تبعیت می‏کنند)؟! (۲۱)

کسى که روى خود را تسلیم خدا کند در حالى که نیکوکار باشد، به دستگیره محکمی چنگ زده (و به تکیه‏گاه مطمئنى تکیه کرده است); و عاقبت همه کارها به سوى خداست. (۲۲)

و کسى که کافر شود، کفر او تو را غمگین نسازد; بازگشت همه آنان به سوى ماست و ما آنها را از اعمالى که انجام داده‏اند (و نتایج شوم آن) آگاه خواهیم ساخت; خداوند به آنچه درون سینه‏هاست آگاه است. (۲۳)

ما اندکى آنها را از متاع دنیا بهره‏مند می‏کنیم، سپس آنها را به تحمل عذاب شدیدى وادار می‏سازیم! (۲۴)

و هرگاه از آنان سوال کنى: «چه کسى آسمانها و زمین را آفریده است؟» مسلما می‏گویند: «الله س‏ذللّه، بگو: «الحمد لله (که خود شما معترفید)!» ولى بیشتر آنان نمی‏دانند! (۲۵)

آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، چرا که خداوند بى‏نیاز و شایسته ستایش است! (۲۶)

و اگر همه درختان روى زمین قلم شود، و دریا براى آن مرکب گردد، و هفت دریاچه به آن افزوده شود، اینها همه تمام می‏شود ولى کلمات خدا پایان نمی‏گیرد; خداوند عزیز و حکیم است. (۲۷)

آفرینش و برانگیختن (و زندگى دوباره) همه شما (در قیامت) همانند یک فرد بیش نیست; خداوند شنوا و بیناست! (۲۸)

آیا ندیدى که خداوند شب را در روز، و روز را در شب داخل می‏کند، و خورشید و ماه را مسخر ساخته و هر کدام تا سرآمد یعنى به حرکت خود ادامه می‏دهند؟! خداوند به آنچه انجام می‏دهید آگاه است. (۲۹)

اینها همه دلیل بر آن است که خداوند حق است، و آنچه غیر از او می‏خوانند باطل است، و خداوند بلند مقام و بزرگ مرتبه است! (۳۰)

آیا ندیدى کشتیها بر (صفحه) دریاها به فرمان خدا، و به (برکت) نعمت او حرکت می‏کنند تا بخشى از آیاتش را به شما نشان دهد؟! در اینها نشانه‏هایى است براى کسانى که شکیبا و شکرگزارند! (۳۱)

و هنگامی که (در سفر دریا) موجى همچون ابرها آنان را بپوشاند (و بالا رود و بالاى سرشان قرار گیرد)، خدا را با اخلاص می‏خوانند; اما وقتى آنها را به خشکى رساند و نجات داد، بعضى راه اعتدال را پیش می‏گیرند (و به ایمان خود وفادار می‏مانند، در حالى که بعضى دیگر فراموش کرده راه کفر پیش می‏گیرند); ولى آیات ما را هیچ کس جز پیمان‏شکنان ناسپاس انکار نمی‏کنند! (۳۲)

اى مردم! تقواى الهى پیشه کنید و بترسید از روزى که نه پدر کیفر اعمال فرزندش را تحمل می‏کند، و نه فرزند چیزى از کیفر (اعمال) پدرش را; به یقین وعده الهى حق است; پس مبادا زندگانى دنیا شما را بفریبد، و مبادا (شیطان) فریبکار شما را (به کرم) خدا مغرور سازد! (۳۳)

آگاهى از زمان قیام قیامت مخصوص خداست، و اوست که باران را نازل می‏کند، و آنچه را که در رحم‏ها(ى مادران) است می‏داند، و هیچ کس نمی‏داند فردا چه به دست می‏آورد، و هیچ کس نمی‏داند در چه سرزمینى می‏میرد؟ خداوند عالم و آگاه است! (۳۴)