حنان بن سدیر نقل می کند: پدرم به من گفت:
نزد جعفر بن محمّد(علیهما السلام) بودم. آن حضرت غذایى در برابرم نهادند که هرگز غذایى مانند آن نخورده بودم. پس به من فرمودند: اى سدیر! غذاى ما را چگونه یافتى؟
عرض کردم: پدر و مادرم فدایت اى پسر پیامبر خدا، تاکنون چنین غذایى نخورده ام و گمان هم نمی کنم که دیگر غذایى مانند آن بخورم. آن گاه چشمانم پر از اشک شد و گریستم.
فرمودند: اى سدیر! چرا گریه می کنى؟ عرض کردم: یابن رسول اللّه، آیه اى از کتاب خدا را به یاد آوردم. فرمودند: کدام آیه؟
عرض کردم: این آیه «سپس در آن روز از نعمت بازخواست می شوید».
می ترسم این غذا جزو همان نعمتى باشد که خداوند درباره آن بازخواست می کند.
حضرت تبسمی فرمود به طوری که دندانهایشان نمایان شد، سپس فرمودند:
اى سدیر، از تو، نه درباره خوراک لذیذ سؤال خواهد شد و نه درباره جامه نرم و نه درباره بوى خوش، بلکه اینها براى ما آفریده شده و ما براى استفاده از آنها خلق شده ایم و ما باید در آنها به طاعت خدا عمل کنیم.
عرض کردم: پدر و مادرم فدایت اى پسر پیامبر خدا، پس آن نعمت کدام است؟
فرمودند: دوستى على (علیه السلام) و عترت او (علیهم السلام)؛ در روز قیامت خداوند می پرسد: در برابر نعمت دوستى على و عترت او که آن را به شما عطا کردم چگونه شکر مرا به جا آوردید.
متن عربی روایت:
فرات قال : حدثنی محمد بن الحسن معنعنا :
عن حنان بن سدیر قال : حدثنی أبی قال : کنت عند جعفر بن محمد علیهما‌السلام.
فقدم إلینا طعاما ما أکلت طعاما [١] مثله قط فقال لی : یا سدیر کیف رأیت طعامنا هذا؟ قلت : بأبی أنت وأمی یا ابن رسول الله ما أکلت مثله قط ولا أظن آکل أبدا مثله. ثم إن عینی تغرغرت فبکیت فقال : یاسدیر ما یبکیک؟ قلت : یا ابن رسول الله ذکرت آیة فی کتاب الله [ تعالى. أ ] قال : وما هی؟ قلت : قول الله فی کتابه : ( ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ ) فخفت أن یکون هذا الطعام [ من النعیم ] الذی یسألنا الله عنه. فضحک حتى بدت نواجذه ثم قال : یا سدیر لا تسأل عن طعام طیب ولا ثوب لین ولا رائحة طیبة ، بل لنا خلق وله خلقنا ولنعمل فیه بالطاعة. قلت له : بأبی أنت وأمی یا ابن رسول الله فما النعیم؟ قال : حب علی وعترته یسألهم الله یوم القیامة : کیف کان شکرکم لی حین أنعمت علیکم بحب علی وعترته.
تفسیر فرات الکوفیّ : ج 1 ، ص 605
*************
ابراهیم بن عباس صَولى می‌گوید:
روزى در محضر امام رضا علیه السلام بودیم، آن حضرت فرمودند: در دنیا نعیم حقیقى وجود ندارد. بعضى از فقهایى که در محضر او بودند، گفتند: خداوند عزوجل می‌فرماید: «ثُمَّ لَتُسْئَلُنَّ یَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ» و البته منظور همین نعیم در دنیاست، و آن آب خوش‌گوار است.
حضرت امام رضا علیه السلام در حالی که صداى خود را بلند کردند، فرمودند: شما این طور تفسیر می‌کنید؟ بدانید که خداوند عزوجل از تفضّلى که به بندگان خود نموده است، پرسش نمی‌کند، و بر این کار منت نمی‌گذارد؛ و منت گذاردن در مقابل نعمتى که مخلوقان به هم می‌دهند، قبیح است تا چه رسد به این‌که به خداوند متعال نسبت داده شود؟
ولیکن نعیم، محبت و موالات ما اهل بیت است، که خداوند بعد از سؤال از توحید و نبوّت از آن سؤال می‌کند. زیرا چون بنده خدا به این مهم وفا کند، او را به بهشت و سعادتى که زائل شدنى نیست، می‌رساند».
متن عربی روایت:
حدثنا الحاکم أبو علی الحسین بن أحمد البیهقی قال: حدثنا محمد بن یحیى الصولی قال: حدثنا أبو ذکوان القاسم بن إسماعیل بسیراف سنة خمس وثمانین ومأتین قال: حدثنا إبراهیم بن عباس الصولی الکاتب بالاهواز سنة سبع وعشرین ومأتین قال کنا یوما بین یدی علی بن موسى علیهما السلام فقال لی: لیس فی الدنیا نعیم حقیقی فقال له بعض الفقهاء ممن یحضره: فیقول الله عز وجل (ثم لتسألن یومئذ عن النعیم) أما هذا النعیم فی الدنیا وهو الماء البارد فقال له الرضا علیه السلام وعلا صوته: کذا فسرتموه أنتم وجعلتموه على ضروب فقالت طائفة: هو الماء البارد وقال غیرهم: هو الطعام الطیب وقال آخرون: هو النوم الطیب قال الرضا علیه السلام: ولقد حدثنی أبی عن أبیه أبی عبد الله الصادق علیه السلام أن أقوالکم هذه ذکرت عنده فی قول الله تعالى: (ثم لتسئلن یومئذ عن النعیم) فغضب علیه السلام وقال: إن الله عزوجل لا یسأل عباده عما تفضل علیهم به ولا یمن بذلک علیهم والامتنان بالانعام مستقبح من المخلوقین فکیف یضاف إلى الخالق عز وجل ما لا یرضی المخلوق به؟! ولکن النعیم حبنا أهل البیت وموالاتنا یسأل الله عباده عنه بعد التوحید والنبوة لأن العبد إذا وفا بذلک أداه إلى نعیم الجنة الذی لا یزول ولقد حدثنی بذلک أبی عن أبیه عن آبائه عن أمیر المؤمنین علیه السلام أنه قال: قال رسول الله (ص): یا على إن أول ما یسأل عنه العبد بعد موته شهادة أن لا إله إلا الله وأن محمدا رسول الله (ص) وإنک ولی المؤمنین بما جعله الله وجعلته لک فمن أقر بذلک وکان یعتقده صار إلى النعیم الذی لا زوال له
عیون اخبار الرضا علیه السلام ، ج 1 ، ص 136