انصار
یاران یثریی پیامبر صلی الله علیه و آله. تاریخ حمایت یثربیان از پیامبر صلی الله علیه و آله به یکسال پیش از هجرت در پیمان عقبه دوم باز می گردد. در آیات سوره توبه، نام انصار در کنار نام مهاجران آمده و نشان می دهد که چنین واژه ای در سال ششم به کار می رفته و برای همگان شناخته شده بوده است.(1) پس از هجرت، مسلمانان یثرب به دو دسته بومی و مهاجر تقسیم می شدند. با هجرت پیامبر صلی الله علیه و آله به یثرب و تبدیل آن به تنها پایگاه امن اسلامی در منطقه، سیر آرام مهاجرت به این شهر آغاز گردید؛ اما روند آن پس از جنگ خندق شتاب یافت؛ از این رو در دوره نخست مدنی شمار مهاجران اندک بود که بخشی از آن ها مکی و بخشی صحرانشین بودند.(2) انصار به نوعی مهاجران را همچون افراد خودی پذیرفتند و کاستی هایشان را جبران و زمینه ادامه حیات آن ها را در یثرب فراهم کردند. درباره حمایت انصار از پیامبر صلی الله علیه و آله هم گزارش های متعدد و متنوعی وجود دارد. همچنین آن ها علاقه خاصی به پیامبر صلی الله علیه و آله داشتند. آن ها دارایی خانه خود را در اختیار مهاجران قرار دادند و آنان را در محصولات کشاورزی خود شریک کردند و برخی از آنان زمین های پیرامون منازل مسکونی خود را به پیامبر صلی الله علیه و آله بخشیدند.(3)
__________________
1. توبه: 107 ـ 100.
2. تاریخ طبری، ج2، ص106؛ ابن سعد، الطیقات الکبری، ج1، ص233؛ واحدی، اسباب النزول، ص 56.
3. بلاذری، انساب الاشراف، ج 1، ص 318؛ ابن سعد، همان، ج 8 ، ص 163.