اصحاب الرّس
از اصحاب رسّ تنها به عنوان قومی که در پی تکذیب پیامبر خویش با عذاب الهی نابود شدند، یاد شده است؛ اما هیچ گزارشی دریاره هویت، آیین، پیامبر، مکان و زمان زندگی و چگونگی نابودی آنان و نیز شرح کارهایی که زمینه عذابشان شد، ارائه نشده است.(1) دریاره اینکه رسّ کجاست و اصحاب رسّ چه کسانی بودند و در کجا زندگی می کردند، برخی صاحی نظران معتقدند اصحاب رسّ در دوره تاریخی نزدیک به زمان قوم عاد و ثمود می زیسته اند.(2) برخی گزارش های تاریخی نیز که هر سه قوم را جزو طبقه اعراب بائده (منقرض شده) نشان می دهد، مؤید آن است.(3) برخی مفسران آنان را قومی دانسته اند که پیامبر خویش را در چاه افکندند.(4) برخی دیگر آنان را همان اصحای اخدود دانسته اند.(5) در روایتی از امام موسی کاظم علیه السلام آمده است آنان مردمی صلیب پرست و به نقلی دیگر آتش پرست، ساحل نشین رود رسّ در مرز ارمنستان و آذربایجان معرفی شده اند که 30 پیامبر را کشتند.(6) امام علی علیه السلام نیز اصحاب رسّ را در شمار فراعنه و عمالقه و صاحبان شهرهای متعدد یاد می کند که طعمه مرگ شده و از این جهان رخت بربسته اند.(7)
___________________
1. فرقان: 38؛ ق: 12.
2. طبری، جامع البیان، مج11، ج19، ص19.
3. جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج1، ص294ـ353.
4. طوسی، التبیان، ج7، ص490.
5. طبرسی، مجمع‌البیان، ج9، ص215.
6. بحارالانوار، ج14، ص153ـ154؛ صدوق، من لایحضره الفقیه، ج4، ص43.
7. نهج البلاغه، خطیه 183.