آیا قرآن کریم به علم غیب پیامبران اشاره کرده است، نمونه هایى از آن را بیان کنید؟
از آیات قرآن کریم استفاده می کنیم که خداوند به پیامبران علم غیب عطا کرده است. علم غیب پیامبران عرضى و علم غیب خداوند ذاتى است؛ یعنى اگر عنایت خدا نبود، پیامبران هم علم غیب نداشتند.
از آیات ذیل عطاى علم غیب به پیامبران استفاده می شود:
(… وما کانَ اللّهُ لِیطلِعَکُم عَلَى الغَیبِ ولـکِنَّ اللّهَ یجتَبى مِن رُسُلِهِ مَن یشاء …)؛[13] … و خدا بر آن نیست که شما را از غیب آگاه گرداند، ولى خدا از میان فرستادگانش هر که را بخواهد برمی گزیند (و به او علم غیب می دهد.) … .
(تِلکَ مِن اَنباءِ الغَیبِ نوحیها اِلَیکَ ما کُنتَ تَعلَمُها اَنتَ ولا قَومُکَ مِن قَبلِ هـذا …)؛[14] این از خبرهاى غیب است که آن را به تو وحى می کنیم، پیش از این نه تو آن را می دانستى و نه قوم تو، … .
(عــلِمُ الغَیبِ فَلا یظهِرُ عَلى غَیبِهِ اَحَدا * اِلاّ مَنِ ارتَضى مِن رَسول)؛[15] داناى نهان است و کسى را بر غیب خود آگاه نمی کند، جز پیامبرى را که از او خشنود باشد … .
قرآن کریم نمونه هایى از علم غیب برخى پیامبران را بیان می کند:
1. خبر دهى نوح از سرنوشت نسل آینده؛ (رَبِّ لا تَذَر عَلَى الاَرضِ مِنَ الکـفِرینَ دَیارا * اِنَّکَ اِن تَذَرهُم یضِلّوا عِبادَکَ ولا یلِدوا اِلاّ فاجِرًا کَفّارا )؛[16] پروردگارا، هیچ کس از کافران را بر روى زمین مگذار، چرا که اگر تو آنان را باقى گذارى، بندگانت را گمراه می کنند و جز پلیدکارِ ناسپاس نزایند.
سرچشمه این آگاهى نوح، وحى الهى بود. قرآن کریم در این باره می فرماید: (واوحِىَ اِلى نوح اَنَّهُ لَن یؤمِنَ مِن قَومِکَ اِلاّ مَن قَد ءامَنَ فَلا تَبتَئِس بِما کانوا یفعَلون )؛[17] و به نوح وحى شد که از قوم تو، جز کسانى که تاکنون ایمان آورده اند، هرگز کسى ایمان نخواهد آورد. پس، از آنچه می کردند غمگین مباش.
2. آگاهى کامل یعقوب از آینده یوسف:
آن گاه که یوسف در خواب دید که یازده ستاره و ماه و خورشید بر او سجده می کنند و آن را براى پدرش بازگو کرد، یعقوب گفت: (یـبُنَىَّ لا تَقصُص رُءیاکَ عَلى اِخوَتِکَ فَیکیدوا لَکَ کَیدًا اِنَّ الشَّیطـنَ لِلاِنسـنِ عَدُوٌّ مُبین * وکَذلِکَ یجتَبیکَ رَبُّکَ ویعَلِّمُکَ مِن تَأویلِ الاَحادیثِ ویتِمُّ نِعمَتَهُ عَلَیکَ وعَلى ءالِ یعقوبَ کَما اَتَمَّها عَلى اَبَوَیکَ مِن قَبلُ اِبرهیمَ واِسحـقَ اِنَّ رَبَّکَ عَلیمٌ حَکیم )؛[18] [گفت:]اى پسرک من، خوابت را براى برادرانت حکایت مکن که براى تو نیرنگى می اندیشند، زیرا شیطان براى آدمی دشمنى آشکار است و این چنین، پروردگارت تو را برمی گزیند و از تعبیر خواب ها به تو می آموزد و نعمتش را بر تو و بر خاندان یعقوب تمام می کند، همان گونه که قبلا بر پدران تو، ابراهیم و اسحاق، تمام کرد. در حقیقت، پروردگار تو داناى حکیم است.
یعقوب در این سخن با قاطعیت از چند امر غیبى پرده برمی دارد: 1. مکر برادران یوسف؛ 2. عطاى علم تعبیر خواب به یوسف؛ 3. عطاى نعمت پیامبرى به یوسف.
3. گزارش هاى غیبى حضرت مسیح؛
قرآن کریم دو گزارش غیبى حضرت مسیح را یادآور شده است:
الف) اندوخته هاى مردم در خانه ها؛ (… واُنَبِّئُکُم بِما تَأکُلونَ وما تَدَّخِرونَ فى بُیوتِکُم …)؛[19] … و شما را از آن چه می خورید و در خانه هایتان ذخیره می کنید، خبر می دهم … .
ب) نبوت پیامر خاتم؛ (… ومُبَشِّرًا بِرَسول یأتى مِن بَعدِى اسمُهُ اَحمَدُ …)؛[20] … و به فرستاده اى که پس از من می آید و نام او احمد است بشارتگرم …»[21]
—————
[13] آل عمران، آیه 179.
[14] هود، آیه 49.
[15] جن، آیه 26 ـ 27.
[16] نوح، آیه 26 ـ 27.
[17] هود، آیه 36.
[18] یوسف، آیه 5 ـ 6.
[19] آل عمران، آیه 49.
[20] صف، آیه 6.
[21] جعفر سبحانى، منشور جاوید، ج 10، ص 198 ـ 201.