آیه 43 سوره نساء میفرماید هنگام نماز در حالت مستی نباشید، میخواستم درباره این آیه و چگونگی نزول آن توضیح دهید.
* خداوند متعال میفرماید: ای کسانی که ایمان آوردهاید در حالی که مست هستید به نماز نزدیک نشوید تا بدانید چه میگویید…(نساء، آیه43).
منظورآیه این است: افرادی که در حالت مستی هستند نمیتوانند مشغول ادای فریضه نماز شوند و نماز آنها در این حال باطل است. فلسفه آن هم روشن است، زیرا نماز گفتوگوی بنده و راز و نیاز او با خداست و باید در نهایت هوشیاری انجام گردد و افراد مست از این مرحله دور و بیگانهاند.
اسلام برای اجرای بسیاری از احکام خود از روش تدریجی استفاده کرده؛ مانند تحریم مشروبات الکلی که در چند مرحله بیان نموده است؛ نخست آن را با عنوان یک نوشیدنی نامطلوب و نقطه مقابل «رزقاً حسناً»(نحل، آیه67) سپس در صورتی که مستی آن در حال نماز باشد، جلوگیری کرده (آیه فوق) و بعد سود و زیانهای آن را با هم مقایسه نموده و غلبه زیانهای آن، بیان شده است(بقره، آیه219) و در مرحله آخر باصراحت و قاطعیت از آن نهی کرده است(مائده، آیه90).
اصولا برای ریشه کن ساختن یک مفسده اجتماعی و اخلاقی که محیط به طور عمیق به آن آلوده شده است راهی بهتر از این روش نیست که افراد را به تدریج آماده کنند و سپس حکم نهایی اعلام گردد. افزون بر آن از آیه شریف نیز میتوان استفاده کرد که بهتر است در حالت کسالت و کمی توجه نیز انسان نماز نخواند، زیرا حالت فوق به صورت ضعیفی در او وجود دارد و شاید به همین جهت است که در روایتی از امام باقر(علیه السلام) نقل شده است: در حالتی که کسل یا چرتآلود یا سنگین هستید، مشغول نماز نشوید، زیرا خداوند مؤمنان را از نماز خواندن در حال مستی نهی کرده است (1).
————————————————————————
1. تفسیر نمونه، ج3، ص395