آیا خواندن قرآن و رعایت نکردن نکات تجویدى اشکال دارد؟
رعایت نکات تجویدى همه جا خوب است، ولى گاهى باید رعایت شود. حالا براى این که به اهمیت رعایت نکات و قاعدههاى تجویدى پى ببرید مثالى میآورم:
یکى از قاعدههاى قرائت و تجوید، قاعده وقف است، یعنى در جایى که قارى میتواند وقف کند و نفس تازه کند و در جایى که نمیتواند توقف کند. ما در زبان فارسى براى توقف کوتاه علامت ویرگول «،» به کار میبریم. به مثال زیر دقت کنید ببینید یک توقف کوتاه چگونه میتواند معناى یک جمله را کاملا عوض کند. فرض کنید یک قاضى درباره متهمی چنین نوشته است: 2. «عفو لازم نیست اعدامش کنید» این جمله را به دو گونه میتوان خواند: 1. «عفو، لازم نیست اعدامش کنید». «عفو لازم نیست، اعدامش کنید». اگر پس از کلمه «عفو» توقف کنیم و آن گاه «لازم نیست اعدامش کنید» را با هم بخوانیم معناى جمله این میشود که قاضى، متّهم را عفو کرده، پس نباید اعدام شود. ولى اگر بعد از کلمه «نیست» توقف کنیم معناى جمله این میشود که «عفو لازم نیست» یعنى نباید متهم بخشیده، سپس ادامه میدهد «اعدامش کنید».
در زبان عربى هم این گونه است. گاهى رعایت نکردن یک وقف لازم، موجب میشود معناى آیهاى کاملا واژگون شود، به عنوان نمونه آیه 36 سوره انعام چنین است:
(إِنَّمَا یسْتَجِیبُ الَّذِینَ یسْمَعُونَ وَالْمَوْتَى یبْعَثُهُمُ اللَّهُ ثُمَّ إِلَیهِ یرْجَعُونَ)
که پس از «یسمعون» وقف لازم است، ولى بعد از کلمه «الموتى» وقف جایز نیست.
حال اگر کسى آیه را درست بخواند و در جایى که لازم است وقف کند و در جایى که جایز نیست وقف نکند معناى درست آیه چنین خواهد بود:
تنها کسانى دعوت تو را اجابت میکنند که گوش شنوا دارند و خداوند مردگان را [در قیامت]بر میانگیزد….
ولى اگر کسى قاعده وقف را رعایت نکند و بعد از «الموتى» توقف کند معناى آیه دگرگون میشود.
پس در مواردى که رعایت نکردن نکات و قواعد تجویدى موجب تغییر معناى آیات یا تلفظ نادرست کلمات و حروف شود، لازم است قواعد و نکات تجویدى رعایت شود و در غیر این صورت رعایت آن قواعد لازم نیست.