تلاش‌هاى انجام گرفته درباره تدوین قرآن را بیان کنید.
اگر بخواهم پاسخ کامل این سؤال را بنویسم چند جلد کتاب خواهد شد. پس فهرست تلاش‌هاى انجام گرفته درباره تدوین قرآن را می‌نویسم و در پایان پاسخ، چند کتاب معرفى می‌کنم. اگر خواستید آن کتاب‌ها را بخوانید تا آگاهى‌تان اضافه شود. برخى از این تلاش‌ها عبارتند از:
1. جمع حضرت على(علیه السلام)؛ آن حضرت علاوه بر این که قرآن را در زمان پیامبر جمع‌آورى نمود، پس از رحلت پیامبر نیز قرآن را جمع‌آورى کرد، که به «مصحف على(علیه السلام)» مشهور شد. حضرت على مصحف فوق را به مردم ارائه کرد، ولى حاکمان وقت که جاى پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) را تصاحب کرده بودند از پذیرفتن این مصحف خوددارى کردند.
2. جمع چند تن دیگر از یاران پیامبر در زمان حیات حضرت محمد(صلى الله علیه وآله وسلم)؛ چنان که در برخى از روایات آمده عده‌اى از یاران پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم)قرآن را گردآورى کرده بودند، که از جمله می‌توان به زید بن حارثه، ابى بن کعب و… اشاره کرد.
3. تدوین قرآن در زمان ابوبکر: برابر برخى از روایات ابوبکر عده‌اى از یاران پیامبر(صلى الله علیه وآله وسلم) را مأمور کرد، تا قرآن را تدوین کنند؛ و آنان این کار را انجام دادند.
4. تدوین قرآن در زمان عثمان؛ در این زمان با توجه به این که کشور اسلامی گسترش زیادى پیدا کرده بود، عثمان براى آن که همه قرائت‌هاى قرآن یک‌سان شود، دستور داد قرآنى تدوین و نوشته شود و از آن چندین نسخه تهیه و آن را به سایر شهرها فرستاد و نسخه اصلى که «نسخه امام» نامیده می‌شد در مدینه نگهدارى می‌شد.
5. در سال‌هاى بعدى نیز قرآن‌هاى متعددى با اعراب و با خط زیبا نوشته شد، که هم اکنون برخى از این قرآن‌ها در موزه‌ها موجود است. براى آگاهى بیشتر می‌توانید به کتاب‌هاى تاریخ قرآن، نوشته آیه الله معرفت، درسنامه علوم قرآنى، نوشته حسین جوان آراسته، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهى که به وسیله بهاء الدین خرمشاهى گردآورى شده، مراجعه کنید.