چرا قبله مسلمانان از بیت المقدس به کعبه تغییر کرد؟
انسان، با هر سلیقه و فکرى که باشد به سویى رو می‌کند «و لکلّ وجهه هو مولّیها» «۱»
مسلمانان در آغاز به سوى بیت المقدس نماز می‌خواندند؛ ولى در این عمل دو راه بهانه براى یهودیان بر علیه مسلمانان باز بود:
الف) یهودیان در کتاب خود خوانده بودند که پیامبراسلام به دو قبله نماز می‌خواند و می‌گفتند: چون این شرط در حضرت محمد صلى الله علیه و آله نیست، پس او پیامبر موعود تورات نیست.
ب) چون عبادت مسلمانان به طرف بیت المقدس است، پس آنان دنباله رو یهود هستند؛ ولى همین که فرمان تغییر قبله از بیت المقدس به سوى کعبه آمد، هر دو بهانه از دست یهود گرفته شد.
قرآن دلیل تغییر قبله را اینگونه بیان می‌کند «لئلایکون للنّاس علیکم حجّه» «۲» تا براى مردم (یهودیان) علیه شما حجت واستدلال نباشد. «و لأتم نعمتى علیکم» «۳» و تا در آینده نعمت خودم را بر شما تمام کنم.
در هنگام تغییر قبله، در سال دوم هجرى، خداوند وعده داد که نعمتم را بر شما تمام خواهم کرد. «لأتم نعمتى علیکم» و در فتح مکّه در سال هشتم هجرى نیز همین تعبیر تکرار شد که نعمتم را بر شما تمام خواهم کرد. «لأتم نعمتى» در سال دهم هجرى و در غدیرخم که حضرت على علیه السلام به امامت منصوب شد، آیه نازل شد که اکنون نعمتم را تمام کردم. «أتممت علیکم نعمتى» «۴» یعنى وعده هاى سال دوم و هشتم را عملى کردم.
گویا عزت و استقلال مسلمانان گام به گام است؛ گام اول استقلال قبله و جهت گیرى، پس از آن، پیروزى و شکستن بتها و در مرحلهى آخر، تعیین جانشین و پیشواى دینى.
به علاوه تغییر قبله، آزمایشى براى مردم بود تا معلوم شود که مردم تسلیم فرمان خدا هستند یا تسلیم راهى که به آن عادت کرده اند.
پاورقی
(۱). بقره، ۱۴۸
(۲). بقره،۱۵۰
(۳). بقره، ۱۵۰
(۴). مائده، ۳