نبوت و رسالت به چه معناست؟

نبوت و رسالت به چه معناست؟

کلمه «نبىّ» صفت مشبهه است و از ماده «نبأ» به معناى خبر، مشتق شده است.[1] نبى انسانى است که از سوى خداوند مأمور اصلاح معاش و معاد مردم است و به شیوه انجام مأموریت خویش آگاه است و در این آگاهى از انسان هاى دیگر بى نیاز است.
به دیگر سخن، نبوت عبارت است از گرفتن خبر از جانب خداوند براى هدایت مردم و نبى انسان والا مقامی است که از سوى خداوند براى هدایت مردم برانگیخته می شود.[2]
کلمه «رسول» بر وزن فعول و به معناى اسم مفعول است (بر انگیخته شده).[3]
رسول آن برانگیخته اى است که در انجام مأموریت خود از نرمی کمک می گیرد.[4]
قرآن واژه رسول را در مصادیق گوناگونى به کار برده است: پیامبران،[5] فرشته،[6]کسى که از جانب پیامبران مأمور می شود،[7] شخصى که از جانب فرد عادى مأمور است.[8]
مراد از رسول در این جا، انسانى است که از سوى خداوند مأمور رساندن پیام الهى به مردمان می باشد.[9]
—————
[1] لغت شناسان در ریشه اشتقاقى کلمه «نبىّ» دو دیدگاه دارند: الف) ناقص واوى از ماده «نباوه» به معناى ارتفاع و بلندى مشتق می باشد. پیامبران را به سبب رفعت و بلندى درجه اى که دارند، نبىّ می نامند. ب) مهموز و از ماده «نبأ» به معناى خبر مشتق می باشد. پیامبران را به سبب خبردارى و خبر دهى و گزارش دارى و گزارش دهى، نبى می نامند.
بیشتر دانشمندان دیدگاه دوم را تأیید می کنند. ر.ک: ابن اثیر، النهایه فى غریب الحدیث، ج 5، ص 4 ـ 5؛ راغب مفردات، ماده نبأ.
[2] یادآورى: واژه نبأ به صورت مفرد و جمع 25 بار در قرآن آمده و همگى از آن حاکى است که متن گزارش امر مهمّى بوده است و به خبر پراهمیت نبأ می گویند. واژه «نبىّ» به صورت مفرد و جمع 79 بار در قرآن آمده است.
[3] کلمه رسول از «رِسْل» مشتق است. «رسل» یعنى برانگیختگى با تأنّى و احتیاط. عرب می گوید: ناقله مرسله یعنى شتر راهوار.
[4] راغب، مفردات، ماده رسل.
[5] مائده، آیه 67.
[6] مریم، 19؛ تکویر، آیه 19؛ یونس، آیه 21.
[7] یس، آیه 31.
[8] یوسف، آیه 50.
[9] جعفر سبحانى، منشور جاوید، ج 10، ص 67 ـ 76.