لَوَّامَهِ

ترجمه لَوَّامَهِ: بسیار ملامتگر- بسیار سرزنش کننده (منظور از نفس لوامه نفس مؤمن است ، که همواره در دنیا او را به خاطر گناهانش و سرپیچی از اطاعت خدا ملامت می‏کند ، و در روز قیامت سودش می‏رساند .
بعضی گفته‏اند : منظور از نفس لوامه جان آدمی است ، چه انسان مؤمن صالح ، و چه انسان کافر فاجر ، برای اینکه هر دوی این جانها آدمی را در قیامت ملامت می‏کنند ، نفس کافر ، کافر را ملامت می‏کند ، به خاطر اینکه کفر و فجورش ، و نفس مؤمن ، مؤمن را ملامت می‏کند ، به خاطر کمی اطاعتش ، و اینکه در صدد بر نیامد خیری بیشتر کسب کند . بعضی گفته‏اند : مراد از نفس لوامه تنها نفس کافر است که در قیامت او را به خاطر کفر و معصیتی که در دنیا مرتکب شده ملامت می‏کند ، همچنان که فرمود : و أسروا الندامه لما راوا العذاب )