کیفیت نزول قرآن بر پیامبر گرامی اسلام(ص) را بیان نمایید. آیا سوره هاى بزرگ یک جا بر آن حضرت نازل شده است؟ آیا اسامی سوره ها از جانب خداوند است؟
آیه ها و سوره هاى قرآن در مناسبت ها و پیش آمدهاى مختلف و به طور پراکنده و طى مدت 23 سال از عمر شریف پیامبر(ص) بر حضرت نازل شده و سپس گردآورى و به صورت مجموعه کنونى درآمده است. در برخى از سوره ها، نزول، آیه به آیه بوده و حتى گاه می شده که بین آیه هاى یک سوره بیش از یک سال فاصله بیفتد و در برخى دیگر مثل غالب سوره هاى کوچک هم چون سوره فتح، حمد، توحید و … به طور کامل و یک جا نازل شده است135.
در مورد چگونگى نام گذارى سوره ها، بین دانشمندان اختلاف است: برخى بر این باورند که سوره هاى قرآن در زمان پیامبر گرامی اسلام(ص) نام هایى داشته که از سوى آن بزرگوار تعیین شده است و به اصطلاح، نام گذارى «توقیفى» است؛ چنان که در روایت هایى که درباره فضایل قرائت سوره ها وارد شده، مشهود است. گاهى نیز مردم و علما به مناسبت هایى که در سوره وجود دارد، نام هاى دیگرى به آن داده اند و در این نام گذارى ها اعتبارات گوناگونى لحاظ می شده که برخى از آنها عبارتند از:
الف) نام گذارى به اعتبار کلمه یا کلمات اول سوره و معانى آنها: مثل سوره برائت (توبه) و یا سوره قل هو الله احد(توحید).
ب) نام گذارى به اعتبار اسمی که در آن سوره آمده است.
ج) نام گذارى به اعتبار موضوع خاصى که در آن سوره آمده و در بقیه سوره ها نیامده یا در آن سوره به شکل گسترده و کامل ترى مطرح شده است136.
—————
135. المیزان، ج 20، ذیل سوره قدر، ص 33؛ ج 13، ص 120؛ محمود رامیار، تاریخ قرآن؛ محمد هادى معرفت، تاریخ قرآن.
136. سیوطى، الاتقان فى علوم القرآن، ج 1، ص 118 به بعد.