فضیلت روزه گرفتن در روز مبعث (مفاتیح الجنان)
اعمال مخصوصه ماه رجب:روز بیست و هفتم رجب از جمله اعیاد عظیمه است و برای آن چند عمل ذکر شده است دوم روزه و آن یکى از چهار روزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن و برابر است با روزه هفتاد سال
فضیلت روزه گرفتن در روز مبعث (اقبال الاعمال)
الجزء الثانی؛ الباب الثامن فیما نذکره مما یختص بشهر رجب و برکاته و ما نختاره من عباداته و خیراته و فیه فصول، فصل فیما نذکره من تعظیم الیوم السابع و العشرین من رجب بالمنقول
جلد دوم؛ باب هشتم: اعمال مخصوص ماه رجب و برکات و خیرات آن، فصل نود و چهارم، لزوم بزرگداشت روز بیست و هفتم رجب از دیدگاه نقل، در ابتدای این فصل به فضیلت روزه در این روز پرداخته می شود:
رُوِّینَا بِإِسْنَادِنَا إِلَى أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ بَابَوَیْهِ بِإِسْنَادِهِ فِی أَمَالِیهِ إِلَى الصَّادِقِ ع قَالَ
«ابو جعفر محمد بن بابویه» به سند خود در کتاب «امالى» آورده است که امام صادق-علیه السّلام-فرمود:
وَ مَنْ صَامَ یَوْمَ سَبْعَهٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ رَجَبٍ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ أَجْرَ صِیَامِ سَبْعِینَ سَنَهً
«هرکس روز بیست و هفتم رجب را روزه بدارد، خداوند پاداش هفتاد سال روزه را براى او می‌نویسد.»[1]
وَ رَوَى ذَلِکَ أَیْضاً جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ الدُّورْیَسْتِیُّ بِإِسْنَادِهِ فِی کِتَابِ الْحُسْنَى إِلَى عَلِیِّ بْنِ النُّعْمَانِ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ طَلْحَهَ عَنْ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع قَالَ
«جعفر بن محمد دوریستى» به سند خود در کتاب «الحسنى» آورده است که حضرت جعفر بن محمد-علیهما السّلام-فرمود:
صِیَامُ یَوْمِ سَبْعَهٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ رَجَبٍ یَعْدِلُ عِنْدَ اللَّهِ صِیَامَ سَبْعِینَ سَنَهً
«روزه‌ى روز بیست و هفتم رجب در نزد خدا با هفتاد سال روزه برابرى می‌کند.»
و مما رویناه فی تعظیم صوم هذا الیوم بإسنادنا إلى شیخنا المفید رحمه الله فیما ذکره فی التواریخ الشرعیه من نسخه قد کتبت فی حیاته عند ذکر رجب فقال ما هذا لفظه و فی الیوم السابع و العشرین منه کان مبعث النبی ص و من صامه کتب الله له صیام ستین سنه أقول و ینبه على تعظیم هذا الیوم ما رویناه فی لیله أنها خیر للناس مما طلعت علیه الشمس فإذا کانت اللیله التی جاورته بلغت إلى هذا التعظیم فکیف یکون الیوم الذی هو سبب فی تعظیمها عند أهل الصراط المستقیم
شیخ «مفید» -رحمه اللّه-در کتاب «التواریخ الشرعیّه» براساس نسخه‌اى که در حال حیات او نوشته شده، هنگام ذکر ماه رجب آورده است: «روز بیست و هفتم این ماه، روز مبعث پیامبر اکرم-صلّى اللّه علیه و آله و سلّم-است. هرکس این روز را روزه بدارد، خداوند شصت سال روزه را براى او می‌نویسد.» روایتى که پیش از این گذشت مبنى بر این‌که «شب مبعث براى مردم از آنچه آفتاب بر آن می‌تابد، بهتر است.» بیانگر تعظیم روز مبعث است؛ زیرا هرگاه شبى که در جوار این روز قرار دارد از این حدّ از تعظیم برخوردار باشد، معلوم است روزى که در نزد اهل صراط مستقیم علت تعظیم آن شب است، چگونه خواهد بود.
وَ رُوِّینَا بِإِسْنَادِنَا إِلَى جَدِّی أَبِی جَعْفَرٍ الطُّوسِیِّ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ فِیمَا رَوَاهُ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ قَالَ
جدّم «ابو جعفر طوسى» -رضى اللّه عنه-به نقل از «حسن بن راشد» آورده است که به امام صادق-علیه السّلام-عرض کردم:
قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع غَیْرُ [عدل] ذِی الْأَعْیَادِ شَیْءٌ قَالَ نَعَمْ أَشْرَفُهَا وَ أَکْمَلُهَا الْیَوْمُ الَّذِی بُعِثَ فِیهِ رَسُولُ اللَّهِ ص
«آیا غیر از ایام عید، روز [پرفضیلت]دیگرى داریم؟ فرمود: «بله، برتر و کامل‌تر از همه، روز مبعث، یعنى روزى است که رسول خدا-صلّى اللّه علیه و آله و سلّم-در آن به پیامبرى برانگیخته شد.»
قَالَ قُلْتُ فَأَیُّ یَوْمٍ هُوَ قَالَ إِنَّ الْأَیَّامَ تَدُورُ وَ هُوَ یَوْمُ السَّبْتِ لِسَبْعٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ رَجَبٍ قَالَ قُلْتُ فَمَا نَفْعَلُ فِیهِ قَالَ تَصُومُ وَ تُکْثِرُ الصَّلَاهَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ع
عرض کردم: «روز مبعث چه روزى است؟» فرمود: «روزها در گردش‌اند، ولى روزى که رسول خدا در آن به پیامبرى رسید، روز شنبه بیست و هفتم رجب بود.» عرض کردم: «در آن روز چه عملى انجام دهیم؟» فرمود: «روزه بگیر و بسیار بر حضرت محمد و خاندان او -علیهم السّلام-صلوات بفرست.»[2]
[1]) امالى صدوق، ص 349
[2]) مصباح المتهجد، ص 820
فضیلت روزه گرفتن در روز مبعث (زاد المعاد)
و روزه‌اش (روز بیست و هفتم رجب) فضیلت بسیار دارد و به سندهاى معتبر از حضرت صادق علیه السّلام منقول است که روزه‌اش برابر است با روزۀ هفتاد سال و به روایت دیگر شصت سال.
و ایضا منقول است که حسن بن راشد از حضرت صادق علیه السّلام سؤال کرد که آیا غیر عیدهاى مشهور عیدى هست؟ حضرت فرمود: بلى شریف‌تر و فاضل‌تر همه روزى است که حضرت رسول صلّى اللّه علیه و آله به رسالت مبعوث گردیده است و آن بیست و هفتم ماه رجب است. باید که روزه بدارى و صلوات بسیار بر محمّد و آل محمّد بفرستى
فضیلت روزه گرفتن در روز مبعث (بلدالامین)
یَوْمَ اَلْمَبْعَثِ یُسْتَحَبُّ صَوْمُهُ وَ هُوَ أَحَدُ اَلْأَیَّامِ اَلْأَرْبَعَهِ فِی اَلسَّنَهِ
در روز مبعث روزه مستحب است و آن یکى از چهار روزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن.
فضیلت روزه گرفتن در روز مبعث (مصباح المتهجد)
یوم السابع و العشرین منه فیه بعث رسول الله ص . و یستحب صومه و هو أحد الأیام الأربعه فی السنه
روز بیست و هفتم رجب، روزی است که حضرت رسول صلی الله علیه و آله در آن روز به رسالت مبعوث شد و روزه گرفتن مستحب است و آن یکى از چهار روزى است که در تمام سال امتیاز دارد براى روزه گرفتن
وَ رَوَى اَلْحُسَیْنُ بْنْ رَاشِدٍ قَالَ:
حسین بن راشد روایت کرده:
قُلْتُ لِأَبِی عَبْدِ اَللَّهِ ع غَیْرُ هَذِهِ اَلْأَعْیَادِ شَیْءٌ قَالَ نَعَمْ أَشْرَفُهَا وَ أَکْمَلُهَا اَلْیَوْمُ اَلَّذِی بُعِثَ فِیهِ رَسُولُ اَللَّهِ ص قَالَ قُلْتُ فَأَیُّ یَوْمٍ هُوَ قَالَ إِنَّ اَلْأَیَّامَ تَدُورُ وَ هُوَ یَوْمُ اَلسَّبْتِ لِسَبْعٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ رَجَبٍ قَالَ قُلْتُ فَمَا نَفْعَلُ فِیهِ قَالَ تَصُومُ وَ تُکْثِرُ اَلصَّلاَهَ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ ع .
از امام صادق علیه السلام پرسیدم: آیا غیر عیدهای مشهور عید دیگری نیز هست؟ فرمود: بله، شریف تر و فاضل تر از آنها روزی است که پیامبر خدا(ص) به رسالت مبعوث شدند گفتم: پس کدام روز است؟ فرمود: بدرستی که ایام در گردشند و آن روز شنبه بیست و هفتم رجب است گفتم: چه کاری در این روز باید انجام داد؟ فرمود: روزه بگیرید و بسیار بر محمد (ص)و آل محمد صلوات بفرستید
وَ رَوَى إِسْحَاقُ بْنُ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْعَلَوِیُّ اَلْعُرَیْضِیُّ قَالَ:
اِخْتَلَفَ أَبِی وَ عُمُومَتِی فِی اَلْأَرْبَعَهِ اَلْأَیَّامِ تُصَامُ فِی اَلسَّنَهِ فَرَکِبُوا إِلَى مَوْلاَنَا أَبِی اَلْحَسَنِ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ ع وَ هُوَ مُقِیمٌ بِصُرْیَا قَبْلَ مَصِیرِهِ إِلَى سُرَّ مَنْ رَأَى فَقَالُوا جِئْنَاکَ یَا سَیِّدَنَا لِأَمْرِ اِخْتَلَفْنَا فِیهِ فَقَالَ نَعَمْ جِئْتُمْ تَسْأَلُونِّی عَنِ اَلْأَیَّامِ اَلَّتِی تُصَامُ فِی اَلسَّنَهِ فَقَالُوا مَا جِئْنَاکَ إِلاَّ لِهَذَا فَقَالَ ع اَلْیَوْمُ اَلسَّابِعَ عَشَرَ مِنْ رَبِیعٍ اَلْأَوَّلِ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی وُلِدَ فِیهِ رَسُولُ اَللَّهِ ص وَ اَلْیَوْمُ اَلسَّابِعُ وَ اَلْعِشْرُونَ مِنْ رَجَبٍ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی بَعَثَ اَللَّهِ فِیهِ رَسُولَ اَللَّهِ ص وَ اَلْیَوْمُ اَلْخَامِسُ وَ اَلْعِشْرُونَ مِنْ ذِی اَلْقَعْدَهِ وَ هُوَ اَلْیَوْمُ اَلَّذِی دُحِیَتْ فِیهِ اَلْأَرْضُ وَ اِسْتَوَتْ سَفِینَهُ نُوحٍ عَلَى اَلْجُودِیِّ فَمَنْ صَامَ ذَلِکَ اَلْیَوْمَ کَانَ کَفَّارَهَ سَبْعِینَ سَنَهً وَ اَلْیَوْمُ اَلثَّامِنَ عَشَرَ مِنْ ذِی اَلْحِجَّهِ وَ هُوَ یَوْمُ اَلْغَدِیرِ یَوْمٌ نَصَبَ فِیهِ رَسُولُ اَللَّهِ ص عَلِیّاً أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَماً وَ مَنْ صَامَ ذَلِکَ اَلْیَوْمَ کَانَ کَفَّارَهَ سِتِّینَ عَاماً .
وَ رَوَى مُحَمَّدُ بْنُ سُلَیْمَانَ اَلدَّیْلَمِیُّ قَالَ:
سَأَلْتُ أَبَا جَعْفَرٍ ع عَنْ رَجُلٍ حَجَّ حِجَّهَ اَلْإِسْلاَمِ مُتَمَتِّعاً بِالْعُمْرَهِ إِلَى اَلْحَجِّ فَأَعَانَهُ اَللَّهُ تَعَالَى عَلَى عُمْرَتِهِ وَ عَلَى حَجِّهِ ثُمَّ أَتَى اَلْمَدِینَهَ فَسَلَّمَ عَلَى رَسُولِ اَللَّهِ ص ثُمَّ أَتَى أَبَاکَ یَعْنِی أَمِیرَ اَلْمُؤْمِنِینَ ع عَارِفاً بِحَقِّهِ یَعْلَمُ أَنَّهُ حُجَّهُ اَللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ بَابُهُ اَلَّذِی یُؤْتَى مِنْهُ فَسَلَّمَ عَلَیْهِ ثُمَّ أَتَى أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ ع یَعْنِی اَلْحُسَیْنَ فَسَلَّمَ عَلَیْهِ ثُمَّ أَتَى بَغْدَادَ وَ سَلَّمَ عَلَى أَبِی اَلْحَسَنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرٍ ع ثُمَّ اِنْصَرَفَ إِلَى بِلاَدِهِ فَلَمَّا کَانَ فِی وَقْتِ اَلْحَجِّ رَزَقَهُ اَللَّهُ تَعَالَى مَا یَحُجُّ بِهِ- فَأَیُّمَا أَفْضَلُ لِهَذَا اَلَّذِی قَدْ حَجَّ حِجَّهَ اَلْإِسْلاَمِ یَرْجِعُ فَیَحُجُّ أَیْضاً أَوْ یَخْرُجُ إِلَى خُرَاسَانَ إِلَى أَبِیکَ عَلِیِّ بْنِ مُوسَى ع فَیُسَلِّمُ عَلَیْهِ قَالَ بَلْ یَأْتِی خُرَاسَانَ فَیُسَلِّمُ عَلَى أَبِی اَلْحَسَنِ ع وَ لْیَکُنْ ذَلِکَ فِی رَجَبٍ وَ رَوَى اَلْحَسَنُ بْنُ سَیْفِ مِثْلَهُ إِلَى آخِرِهِ وَ زَادَ فِیهِ وَ لاَ یَنْبَغِی أَنْ تَفْعَلُوا هَذَا اَلْیَوْمَ فَإِنَّ عَلَیْنَا وَ عَلَیْکُمْ مِنَ اَلسُّلْطَانِ شُنْعَهً
فضیلت روزه گرفتن در روز مبعث (فضایل الاشهر الثلاثه)
حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ بْنِ أَحْمَدَ بْنِ الْوَلِیدِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الصَّفَّارُ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ الْبَرْقِیِّ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ یَحْیَى عَنْ جَدِّهِ الْحَسَنِ بْنِ رَاشِدٍ قَالَ قَالَ الصَّادِقُ جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ ع
حضرت صادق علیه السلام فرمود:
لَا تَدَعْ صِیَامَ یَوْمِ سَبْعَهٍ وَ عِشْرِینَ مِنْ رَجَبٍ فَإِنَّهُ الْیَوْمُ الَّذِی نَزَلَتْ فِیهِ النُّبُوَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ ص وَ ثَوَابُهُ مِثْلُ سِتِّینَ شَهْراً لَکُمْ.
هرگز از روزۀ روز بیست و هفتم ماه رجب دریغ مکن؛ چرا که در آن روز نبوت و پیامبر بر حضرت محمد صلی الله علیه و آله نازل گردید و پاداش روزه گرفتن در آن برای شما مانند روزه گرفتن در شصت ماه خواهد بود.
حَدَّثَنَا أَبِی قَالَ حَدَّثَنِی سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ قَالَ حَدَّثَنِی أَحْمَدُ بْنُ الْحُسَیْنِ بْنِ [عَنِ] الصَّقْرِ عَنْ أَبِی الطَّاهِرِ مُحَمَّدِ بْنِ حَمْزَهَ بْنِ الْیَسَعِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ بَکَّارٍ الصَّیْقَلِ عَنْ أَبِی الْحَسَنِ الرِّضَا ع قَالَ:
امام رضا علیه السلام فرمود:
بَعَثَ اللَّهُ مُحَمَّداً لِثَلَاثِ لَیَالٍ مَضَیْنَ مِنْ رَجَبٍ فَصَوْمُ ذَلِکَ الْیَوْمِ کَصَوْمِ سَبْعِینَ عَاماً.
خداوند پیامبر خود حضرت محمد صلی الله علیه و آله را در بیست وهفتم ماه رجب به نبوت و پیامبر مبعوث نمود. از این رو، روزه گرفتن در آن روز مانند هفتاد سال روزه گرفتن است.
قَالَ سَعْدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ کَانَ مَشَایِخُنَا یَقُولُونَ إِنَّ ذَلِکَ غَلَطٌ مِنَ الْکَاتِبِ وَ ذَلِکَ أَنَّهُ ثَلَاثُ لَیَالٍ بَقِینَ مِنْ رَجَبٍ.
حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَاحِدِ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ عُبْدُوسٍ النَّیْسَابُورِیُّ الْعَطَّارُ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ قُتَیْبَهَ النَّیْسَابُورِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا حَمْدَانُ بْنُ سُلَیْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا عَلِیُّ بْنُ نُعْمَانَ قَالَ حَدَّثَنَا عَبْدُ اللَّهِ بْنُ طَائِیٍّ عَنِ الصَّادِقِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ ع قَالَ:
عبدالله بن طائی می گوید: امام صادق علیه السلام فرمود:
مَنْ صَامَ سَبْعَهً وَ عِشْرِینَ مِنْ رَجَبٍ کُتِبَ لَهُ أَجْرُ صِیَامِ سَبْعِینَ سَنَهٍ.
کسی که روز بیست و هفتم ماه رجب را روزه بگیرد پاداش هفتاد سال روزه برای او نوشته می شود.