علت اختلاف نظر در مورد تعداد حروف و آیات قرآن چیست؟ آیا با تحریف ناپذیرى قرآن منافات ندارد؟
محققان علوم قرآنى براى به دست آوردن شمار آیات، کلمات و دیگر اطلاعات آمارى قرآن، از دیرباز تلاش فراوانى کرده اند، ولى به عللى در تعداد آنها اختلاف نظر دارند که ممکن است به دلایل ذیل باشد: الف) عده اى در تمام سوره ها (به غیر از توبه) «بسم الله الرّحمن الرّحیم» را آیه اى مستقل و برخى تنها «بسم الله» را در ابتداى سوره حمد یک آیه مستقل محسوب کرده اند که باعث اختلاف در آیات، کلمات و حروف قرآن می شود. ب) گاهى تعداد حروف به دلیل اختلاف قرائت ها، کم یا زیاد می شود؛ چنان که برخى از قرّاء، «مالک یوم الدین» را «ملک یوم الدین» خوانده اند. ج) اختلاف رسم الخط ها که موجب ازدیاد یا نقصان حروف می شود؛ مثل «ملائکه»، «ملـئکه»، «شیطان» و «شیطـن» د) اختلاف در نوعِ کلمات: مثلا: «ما أصبرهم» که عده اى آن را یک کلمه و عده اى دو کلمه می دانند229.
—————
229. محمد هادى معرفت، تاریخ قرآن، ص 82.