ظهور مهدی منتظر و رجعت

برخی ناآگاهان چنین پنداشته‏اند که ظهور حضرت مهدی (عج) پس از غیبت همان رجعت است، در حالیکه چنین نیست. زیرا غیبت از نظر شیعه جز زندگی آن حضرت در این جهان ماده به صورت یکفرد ناشناخته چیز دیگری نیست و شیعه حضرت مهدی را زنده می‏داند و در انتظار ظهور حضرتش بسر می‏برد. اما رجعت به معنی زنده شدن گروهی از مؤمنان و کافران وبازگشت آنان به دنیاست و به هیچ روی با غیبت ارتباط ندارد. روایات رجعت در کتاب شیعه موجود است و هر کس با مراجعه به آنها در می‏یابد که هیچگاه در هیچ روایتی، قیام امام عصر را رجعت نخوانده‏اند و هرگز کسی آن حضرت را مرده نمی‏داند تا ظهورش را بتوان رجعت خواند.گذشته از این، اگر رجعت همان انتظار ظهور منجی باشد، نباید شیعه را به خاطر داشتن چنین اعتقادی نکوهش کرد، چرا که برخی از فرق اسلامی – حتی از اهل تسنن – نیز بر این عقیده بوده و چشم براه ظهور شخصیتی از نسل رسول گرامی هستند.خلاصه آنکه: مسأله رجعت و ظهور امام عصر (ع) دو رویداد مستقل از یکدیگرند، که یکی از آن دو (قیام حضرت مهدی) مورد تأیید همه فرق اسلامی بوده (اعم از اینکه متولد شده و هم اکنون زنده است و یا در آینده دیده به جهان خواهد گشود) و دیگری (رجعت) که چنین نیست و فقط شیعی مذهبان درباره آن بحث و گفتگو کرده‏اند. البته بر اساس روایات موجود، بین ظهور مهدی منتظر و وقوع رجعت پیوند زمانی وجود دارد، ولی این پیوند هرگز نشانه اتحاد و یگانگی دو مسأله نمی‏باشد.نکته دیگری که از توضیح آن ناگزیریم، این است که: هرگاه ظهور پس از غیبت را رجعت بنامیم، باید در دو مورد بنابر نظر اهل تسنن به رجعت قائم شویم: 1- شکی نیست که حضرت موسی به حکم آیه «و واعدنا موسی ثلاثین لیله…» 17 مدت چهل شبانه روز ازقوم خود جدا شد و دور از انظار آنان زندگی کرد، آنگاه پس از سپری شدن چهل روز به میان قوم خود بازگشت .2- طبری و ابن سعد و دیگران چنین گزارش می‏دهند: «هنگامی که رسول خدا دعوت حق را لبیک گفت، خلیفه ثانی از جای برخاست و فریاد برآورد که: چند تن ازمنافقان پیامبر را مرده می‏پندارند. بخدا سوگند آن حضرت نمرده است، بلکه نزد پروردگار خود رفته است همانگونه که موسی بن عمران به آستان خدا شتافت و چهل شب از دیده مردم پنهان بود، سپس نزد ایشان بازگشت در حالیکه مردم او را مرده می‏خواندند. قسم به خدا، رسول گرامی باز می‏گردد و آنگاه دستها و پاهای کسانی را که به حضرتش نسبت مرگ دادند، جدا خواهد نمود» 18 البته وی پس از گفتگوئی کوتاه با ابوبکر نظر خود را پس گرفت و رحلت پیامبر را باور کرد؛ اما این عبارت نشان می‏دهد که ظهور پس از غیبت محال نیست .در فرازهای آینده به بررسی براهین عقلی و نقلی بر امکان رجعت و سازگاری آن با معارف اسلامی می‏پردازیم و موارد چندی از وقوع بازگشت به دنیا در زمانهای گذشته را مورد بررسی قرار داده دلائل تحقق آن را در زمان آینده، ذکر می‏کنیم .پی نوشتها:
17- اعراف: 142 – «موسی را برای مدت سی شی به میعاد فرا خواندیم و آن را با ده شب دیگر به اتمام رسانیدیم. پس میقات پروردگارش چهل شب به طول انجامید».
18- تاریخ طبری 442/2 – الطبقات الکبری 266/2.رجعت از دیدگاه عقل , قرآن , حدیث , حسن طارمی

مترجم: عباس جلالی