دعای قبل از نماز عید فطر (مفاتیح الجنان)
اعمال روز اول شوال- روز عید فطر است و اعمال آن چند چیز است: هفتم- چون مهیا شدى از براى رفتن به نماز عید بیرون نروى مگر بعد از طلوع آفتاب و آنکه بخوانى دعایى را که سید در اقبال نقل کرده از جمله از ابو حمزه ثمالى روایت کرده از حضرت امام محمد باقر علیه السلام که فرمود بخوان در عید فطر و قربان و جمعه وقتى که مهیا شدى به جهت بیرون رفتن به نماز این دعا را
اللَّهُمَّ مَنْ تَهَیَّأَ فِی هَذَا الْیَوْمِ أَوْ تَعَبَّأَ
اى خدا هر که در این روز تهیه دیده و ساز و برگ عید فراهم کرده
أَوْ أَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَهٍ إِلَى مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ نَوَافِلِهِ وَ فَوَاضِلِهِ وَ عَطَایَاهُ
و مهیا و مستعد آن است که به دیدن مخلوقى رود به امید عطا و بخشش و فضل و احسان آنها
فَإِنَّ إِلَیْکَ یَا سَیِّدِی تَهْیِئَتِی وَ تَعْبِئَتِی وَ إِعْدَادِی وَ اسْتِعْدَادِی
من هم اى سید من مهیا شده و ساز و برگ دیده و آماده و مستعد گردیده ام
رَجَاءَ رِفْدِکَ وَ جَوَائِزِکَ وَ نَوَافِلِکَ وَ فَوَاضِلِکَ وَ فَضَائِلِکَ وَ عَطَایَاکَ
به امید بخشش و جایزه و فضل و کرم و عطاهاى تو
وَ قَدْ غَدَوْتُ إِلَى عِیدٍ مِنْ أَعْیَادِ أُمَّهِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ عَلَى آلِهِ
و در این صبحگاه من عیدى است از اعیاد امت پیغمبرت محمد صلى الله علیه و آله
وَ لَمْ أَفِدْ إِلَیْکَ الْیَوْمَ بِعَمَلٍ صَالِحٍ أَثِقُ بِهِ قَدَّمْتُهُ وَ لاَ تَوَجَّهْتُ بِمَخْلُوقٍ أَمَّلْتُهُ
و چیزى از عمل صالح در این روز به پیشگاه نیاورده ام که وثوق بخلوص و شایستگى آن براى تقدیم بحضرتت داشته باشم و بهیچ مخلوقى روى حاجت و امید نیاورده ام
وَ لَکِنْ أَتَیْتُکَ خَاضِعاً مُقِرّاً بِذُنُوبِی وَ إِسَاءَتِی إِلَى نَفْسِی فَیَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ اغْفِرْ لِیَ الْعَظِیمَ مِنْ ذُنُوبِی
و لیکن بدرگاه تو با ذلت و خضوع و اقرار و اعتراف به گناهان و ظلم بدکاریم به نفس خود روى آورده ام اى خداى بزرگ اى خداى بزرگ اى خداى بزرگ از گناهان بزرگ من درگذر
فَإِنَّهُ لاَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ إِلاَّ أَنْتَ یَا لاَ إِلَهَ إِلاَّ أَنْتَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
که گناه بزرگ را نمی بخشد جز ذات بزرگوار تو که جز تو خدایى نیست اى مهربانترین مهربانان عالم.
دعای قبل از نماز عید فطر (اقبال الاعمال)
الجزء الأول؛ أبواب أحکام شهر رمضان؛ الباب السابع و الثلاثون فیما نذکره من وظائف یوم عید الفطر؛ فصل فیما نذکره من ابتداء الأعمال فی یوم عید الفطر [یوم العید] لطلب السعاده بالقبول و الإقبال
جلد اول، باب های احکام ماه رمضان؛ باب سی و ششم- اعمال و وظایف مخصوص روز عید فطر؛ فصل پنجم، آغاز اعمال در روز عید فطر [روز جشن] برای شادی و پذیرش حضور:
ثم ادع عند التهیؤ للخروج إلى صلاه العید فقل
و هنگام آماده شدن براى بیرون آمدن از منزل براى نماز عید، بگو:
مَا رَوَیْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى هَارُونَ بْنِ مُوسَى التَّلَّعُکْبَرِیِّ قَدَّسَ اللَّهُ رُوحَهُ بِإِسْنَادِهِ إِلَى أَبِی حَمْزَهَ الثُّمَالِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ
دعایى را که «ابو حمزه ثمالى» از امام باقر-علیه السّلام-نقل کرده است بگو، که فرمود:
ادْعُ فِی الْجُمُعَهِ وَ الْعِیدَیْنِ إِذَا تَهَیَّأْتَ لِلْخُرُوجِ فَقُلْ
در روز جمعه و نیز در دو عید فطر و قربان، وقتى آماده‌ى خروج از منزل شدى، بگو:
اللَّهُمَّ مَنْ تَهَیَّأَ فِی هَذَا الْیَوْمِ أَوْ تَعَبَّأَ
خدایا، هرکس خود را در این روز آماده و مهیا
أَوْ أَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَهٍ إِلَى مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ جَائِزَتِهِ وَ نَوَافِلِهِ
و فراهم و مستعد وارد شدن بر آفریده‌اى کرده است، به امید این که به عطا و جایزه و بخشش‌هاى او دست یابد،
فَإِلَیْکَ یَا سَیِّدِی کَانَتْ وِفَادَتِی وَ تَهْیِئَتِی وَ إِعْدَادِی وَ اسْتِعْدَادِی
ولى پروردگارا، من خود را تنها به امید دست یافتن به پاداش و جایزه‌ها و بخشش‌هاى تو،
رَجَاءَ رِفْدِکَ وَ جَوَائِزِکَ وَ نَوَافِلِکَ
به درگاه تو وارد شده و خود را آماده و مهیا و مستعد نموده‌ام.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ وَ رَسُولِکَ وَ خِیَرَتِکَ مِنْ خَلْقِکَ
خداوندا، بر حضرت محمّد، بنده و فرستاده و برگزیده‌ات از میان آفریده‌هایت
وَ عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ وَ وَصِیِّ رَسُولِکَ وَ صَلِّ یَا رَبِّ عَلَى أَئِمَّهِ الْمُؤْمِنِینَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ وَ عَلِیٍّ وَ مُحَمَّدٍ
و بر امیر مؤمنان و جانشین فرستاده‌ات و-اى پروردگار من-بر امام مؤمنان، امام حسن و حسین و على و محمّد. . . درود فرست.
وَ تُسَمِّیهِمْ إِلَى آخِرِهِمْ حَتَّى تَنْتَهِیَ إِلَى صَاحِبِکَ [صَاحِبِ الزَّمَانِ] ع وَ قُلْ
و همه‌ى امامان تا امام زمان خود-علیهم السّلام-را یکایک نام ببر، سپس بگو:
اللَّهُمَّ افْتَحْ لَنَا فَتْحاً یَسِیراً وَ انْصُرْهُ نَصْراً عَزِیزاً
خدایا، پیروزى آسان و یارى سرافرازانه‌ى خود را نصیب او کن.
اللَّهُمَّ أَظْهِرْ بِهِ دِینَکَ وَ سُنَّهَ رَسُولِکَ حَتَّى لَا یَسْتَخْفِیَ بِشَیْءٍ مِنَ الْحَقِّ مَخَافَهَ أَحَدٍ مِنَ الْخَلْقِ
خدایا، با [ظهور]او دینت و روش پیامبرت را آشکار کن تا هیچ‌چیز از حق را از بیم هیچ‌یک از آفریده‌هایت پوشیده نکند.
اللَّهُمَّ إِنَّا نَرْغَبُ إِلَیْکَ فِی دَوْلَهٍ کَرِیمَهٍ تُعِزُّ بِهَا الْإِسْلَامَ وَ أَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفَاقَ وَ أَهْلَهُ
خداوندا، ما دولت کریمه‌اى را از تو خواهانیم که اسلام و اسلامیان را به آن سرافراز نموده و نفاق و منافقان را خوار گردانى
وَ تَجْعَلُنَا فِیهَا مِنَ الدُّعَاهِ إِلَى طَاعَتِکَ وَ الْقَادَهِ إِلَى سَبِیلِکَ وَ تَرْزُقُنَا بِهَا کَرَامَهَ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَهِ
و ما را در آن از دعوت‌کنندگان به طاعتت و راهبران به راهت قرار داده و کرامت دنیا و آخرت را روزى‌مان کنى،
اللَّهُمَّ مَا أَنْکَرْنَا مِنْ حَقٍّ فَعَرِّفْنَاهُ وَ مَا قَصُرْنَا عَنْهُ فَبَلِّغْنَاهُ
خدایا، آنچه را که از حق نمی‌شناسیم، به ما بشناسان و آنچه در آن کوتاهى داریم، ما را به آن برسان.
وَ تَدْعُو اللَّهَ لَهُ وَ عَلَى عَدُوِّهِ وَ تَسْأَلُ حَاجَتَکَ وَ یَکُونُ آخِرُ کَلَامِکَ
در اینجا براى امام زمان-علیه السّلام-دعا و بر دشمنانش نفرین کن، سپس حاجتت را بخواه و کلام آخر تو این باشد که بگویى:
اللَّهُمَّ اسْتَجِبْ لَنَا اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا مِمَّنْ تَذَکَّرَ فِیهِ فَیَذَّکَّرُ
خداوندا، دعاى ما را مستجاب کن. خدایا، ما را [در این روز]از کسانى قرار ده که پند گرفتند و به یاد خدا شدند.
ثُمَّ قُلْ مَا رَوَیْنَاهُ بِإِسْنَادِنَا إِلَى الْحَسَنِ بْنِ مَحْبُوبٍ عَنْ مَالِکِ بْنِ عَطِیَّهَ عَنْ أَبِی حَمْزَهَ الثُّمَالِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ
سپس دعاى دیگرى را که «ابو حمزه ثمالى» از امام باقر-علیه السّلام-نقل کرده است بگو، که فرمود:
ادْعُ فِی الْعِیدَیْنِ وَ الْجُمُعَهِ إِذَا تَهَیَّأْتَ لِلْخُرُوجِ بِهَذَا الدُّعَاءِ وَ قُلْ
در روز جمعه و نیز در دو عید فطر و قربان، وقتى آماده‌ى خروج از منزل شدى، این دعا را بخوان:
اللَّهُمَّ مَنْ تَهَیَّأَ فِی هَذَا الْیَوْمِ أَوْ تَعَبَّأَ
خدایا، هرکس در این روز خود را آماده و مهیا
أَوْ أَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَهٍ إِلَى مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ نَوَافِلِهِ وَ فَوَاضِلِهِ وَ عَطَایَاهُ
و مستعد وارد شدن بر آفریده‌اى کرده است، به امید این‌که به پاداش و بخشش‌ها و تفضل‌ها و عطایاى او دست یابد،
فَإِنَّ إِلَیْکَ یَا سَیِّدِی تَهْیِئَتِی وَ تَعْبِئَتِی وَ إِعْدَادِی وَ اسْتِعْدَادِی
ولى پروردگارا، من تنها به امید دست یافتن به پاداش و جایزه‌ها
رَجَاءَ رِفْدِکَ وَ جَوَائِزِکَ وَ نَوَافِلِکَ وَ فَوَاضِلِکَ وَ فَضَائِلِکَ وَ عَطَایَاکَ [عَطَائِکَ]
و بخشش‌ها و تفضل‌ها و عطا [یا]ى تو، خود را آماده و مهیا و مستعد نموده‌ام
وَ قَدْ غَدَوْتُ إِلَى عِیدٍ مِنْ أَعْیَادِ أُمَّهِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِ وَ عَلَى آلِهِ
و به‌سوى یکى از عیدهاى امّت پیامبرت حضرت محمّد-درودهاى تو بر او و خاندان او-
وَ لَمْ أَفِدْ إِلَیْکَ الْیَوْمَ بِعَمَلٍ صَالِحٍ أَثِقُ بِهِ قَدَّمْتُهُ وَ لَا تَوَجَّهْتُ بِمَخْلُوقٍ أَمَّلْتُهُ
اول صبح بیرون آمده‌ام و عمل شایسته‌اى که بدان اعتماد داشته و پیش فرستاده باشم، امروز به پیشگاهت نیاوردم و به آفریده‌اى که به او امید داشته باشم، توجه نکرده‌ام؛
وَ لَکِنْ أَتَیْتُکَ خَاضِعاً مُقِرّاً بِذُنُوبِی وَ إِسَاءَتِی إِلَى نَفْسِی فَیَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ
بلکه با فروتنى و اعتراف به گناهانم و بدى به خویشتن، به درگاه تو آمده‌ام، پس اى بزرگ اى بزرگ اى بزرگ،
اغْفِرْ لِیَ الْعَظِیمَ مِنْ ذُنُوبِی فَإِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ إِلَّا أَنْتَ یَا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِین
گناهان بزرگ مرا بیامرز، زیرا گناهان بزرگ را جز تو نمی‌تواند ببخشاید، اى خدایى که معبودى جز تو وجود ندارد، اى مهربانترین مهربانان.
دعای قبل از نماز عید فطر (زاد المعاد)
اعمال روز اول ماه شوال؛ به سند صحیح از حضرت امام محمّد باقر علیه السّلام منقول است که در روز جمعه و عید فطر و عید قربان در هنگامی که مهیّاى رفتن به سوى نماز جمعه و عید فطر و عید قربان می‌شوى این دعا بخوان:
اللَّهُمَّ مَنْ تَهَیَّأَ فِی هَذَا الْیَوْمِ أَوْ تَعَبَّأَ أَوْ أَعَدَّ وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَهٍ إِلَى مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ نَوَافِلِهِ وَ فَوَاضِلِهِ وَ عَطَایَاهُ فَإِنَّ إِلَیْکَ
اى خدا! هرکه در این روز تهیه دیده و ساز و برگ عید فراهم کرده و مهیا و مستعد آن است که به دیدن مخلوقى رود، به امید عطا و بخشش و فضل و احسان آنها،
یَا سَیِّدِی تَهْیِئَتِی وَ تَعْبِئَتِی وَ إِعْدَادِی وَ اسْتِعْدَادِی رَجَاءَ رِفْدِکَ وَ جَوَائِزِکَ وَ نَوَافِلِکَ وَ فَوَاضِلِکَ وَ فَضَائِلِکَ وَ عَطَایَاکَ
من هم اى سید من! مهیا شده و ساز و برگ دیده و آماده و مستعد گردیده‌ام به امید بخشش و جایزه و فضل و کرم و عطاهاى تو.
وَ قَدْ غَدَوْتُ إِلَى عِیدٍ مِنْ أَعْیَادِ أُمَّهِ نبیّک مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُکَ عَلَیْهِ وَ عَلَى آلِهِ
و در این صبحگاه من عیدى است از اعیاد امت پیغمبرت محمد صلّى اللّه علیه و آله
وَ لَمْ أَفِدْ إِلَیْکَ الْیَوْمَ بِعَمَلٍ صَالِحٍ أَثِقُ بِهِ قَدَّمْتُهُ
و چیزى از عمل صالح در این روز به پیشگاه نیاورده‌ام که وثوق به خلوص و شایستگى آن براى تقدیم به حضرتت داشته باشم
وَ لَا تَوَجَّهْتُ بِمَخْلُوقٍ أَمَّلْتُهُ وَ لَکِنْ أَتَیْتُکَ خَاضِعاً مُقِرّاً بِذُنُوبِی وَ إِسَاءَتِی إِلَى نَفْسِی
و به هیچ مخلوقى روى حاجت و امید نیاورده‌ام و لیکن به درگاه تو با ذلت و خضوع و اقرار و اعتراف به گناهان و بدکارى‌ام به نفس خود روى آورده‌ام،
فَیَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ اغْفِرْ لِیَ الْعَظِیمَ مِنْ ذُنُوبِی فَإِنَّهُ لَا یَغْفِرُ الذُّنُوبَ الْعِظَامَ إِلَّا أَنْتَ یَا لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.[1]
پس اى خداى بزرگ، اى خداى بزرگ، اى خداى بزرگ! از گناهان بزرگ من درگذر که گناه بزرگ را نمی‌بخشد جز ذات بزرگوار تو که جز تو خدایى نیست، اى مهربانترین مهربانان عالم!
[1] ) اقبال الاعمال ص 280؛ مفاتیح الجنان، ج 1، ص 245.
دعای قبل از نماز عید فطر (مصباح المتهجد)
فیما یستحب فعله یوم الفطر؛ فَإِذَا تَوَجَّهْتَ إِلَى الْمُصَلَّى فَادْعُ بِهَذَا الدُّعَاءِ
اعمالی که مستحب است در روز عید فطر انجام شود؛ پس هنگامی که مهیا شدى به جهت بیرون رفتن به نماز عید این دعا را بخوان:
اللَّهُمَّ مَنْ تَهَیَّأَ وَ تَعَبَّأَ وَ أَعَدَّ
وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَهٍ إِلَى مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ طَلَبَ جَوَائِزِهِ وَ فَوَاضِلِهِ وَ نَوَافِلِهِ
فَإِلَیْکَ یَا سَیِّدِی وِفَادَتِی وَ تَهْیِئَتِی وَ إِعْدَادِی وَ اسْتِعْدَادِی
رَجَاءَ رِفْدِکَ وَ جَوَائِزِکَ وَ نَوَافِلِکَ فَلَا تُخَیِّبِ الْیَوْمَ رَجَائِی
یَا مَوْلَایَ یَا مَنْ لَا یَخِیبُ عَلَیْهِ سَائِلٌ وَ لَا یَنْقُصُهُ نَائِلٌ فَإِنِّی لَمْ آتِکَ الْیَوْمَ بِعَمَلٍ صَالِحٍ قَدَّمْتُهُ وَ لَا شَفَاعَهِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهَا
وَ لَکِنْ أَتَیْتُکَ مُقِرّاً بِالظُّلْمِ وَ الْإِسَاءَهِ لَا حُجَّهَ لِی وَ لَا عُذْرَ فَأَسْأَلُکَ یَا رَبِّ أَنْ تُعْطِیَنِی مَسْأَلَتِی وَ تَقْلِبَنِی بِرَغْبَتِی وَ لَا تَرُدَّنِی مَجْبُوهاً
وَ لَا خَائِباً یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ أَرْجُوکَ لِلْعَظِیمِ أَسْأَلُکَ یَا عَظِیمُ أَنْ تَغْفِرَ لِیَ الْعَظِیمَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنِی خَیْرَ هَذَا الْیَوْمِ الَّذِی شَرَّفْتَهُ وَ عَظَّمْتَهُ
وَ تَغْسِلَنِی فِیهِ مِنْ جَمِیعِ ذُنُوبِی وَ خَطَایَایَ وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّاب
دعای قبل از نماز عید فطر (بلدالامین)
یوم الاول من شهر شوال؛ فَإِذَا تَوَجَّهَ إِلَى صَلَاهِ الْعِیدِ فَلْیَقُلْ
روز اول ماه شوال؛ پس هنگامی که مهیا شدى به جهت بیرون رفتن به نماز عید این دعا را بخوان:
اللَّهُمَّ مَنْ تَهَیَّأَ وَ تَعَبَّأَ وَ أَعَدَّ
وَ اسْتَعَدَّ لِوِفَادَهٍ إِلَى مَخْلُوقٍ رَجَاءَ رِفْدِهِ وَ طَلَبَ جَوَائِزِهِ وَ فَوَاضِلِهِ
فَإِلَیْکَ یَا سَیِّدِی وِفَادَتِی وَ تَهْیِئَتِی وَ إِعْدَادِی وَ اسْتِعْدَادِی
رَجَاءَ رِفْدِکَ وَ جَوَائِزِکَ وَ نَوَافِلِکَ فَلَا تُخَیِّبِ الْیَوْمَ رَجَائِی
یَا مَوْلَایَ یَا مَنْ لَا یَخِیبُ عَلَیْهِ سَائِلٌ وَ لَا یَنْقُصُهُ نَائِلٌ فَإِنِّی لَمْ آتِکَ الْیَوْمَ بِعَمَلٍ صَالِحٍ قَدَّمْتُهُ وَ لَا شَفَاعَهِ مَخْلُوقٍ رَجَوْتُهَا
وَ لَکِنْ أَتَیْتُکَ خَاضِعاً مُقِرّاً بِالظُّلْمِ وَ الْإِسَاءَهِ لَا حُجَّهَ لِی وَ لَا عُذْرَ فَأَسْأَلُکَ یَا رَبِّ أَنْ تُعْطِیَنِی مَسْأَلَتِی وَ تَقْلِبَنِی بِرَغْبَتِی وَ لَا تَرُدَّنِی مَجْبُوهاً
وَ لَا خَائِباً یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ یَا عَظِیمُ أَرْجُوکَ لِلْعَظِیمِ أَسْأَلُکَ یَا عَظِیمُ أَنْ تَغْفِرَ لِیَ الْعَظِیمَ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ارْزُقْنِی خَیْرَ هَذَا الْیَوْمِ الَّذِی شَرَّفْتَهُ وَ عَظَّمْتَهُ
وَ تَغَسَّلْنِی فِیهِ مِنْ جَمِیعِ ذُنُوبِی وَ خَطَایَایَ وَ زِدْنِی مِنْ فَضْلِکَ إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّاب