یکی از علائم ظهور آن حضرت که در بعضی روایات از نشانه های حتمی شمرده شده، خروج شخصی به نام دجال است. وی یک طاغوت پر تزویر و حیله گر است که عده بسیاری را به دنیال خود می کشد. در روایات برای او صفات گوناگون و عجیبی ذکر شده است که با هم می خوانیم:
حتمی بودن خروج او:امیرالمومنین ع از پیامبر اکرم ص نقل می کند که فرمود:پیش از قیامت ده امر حتمی واقع می شود: خروج سفیانب، دجال، دود، دابه الارض، خروج قائم، طلوع خورشید از مغرب، نزول عیسی، فرو رفتن در مشرق جزیره العرب،
بیرون آمدن آتشی از قعر یمن که مردم را به محشر برد.
اثبات الهدایه، شیخ حر عاملی، ج7، ص405
نام و نسب او: عده ای گویند که نام دجال صائد بن صید یا ابن صیاد است، و برخی مخالف رای ایشان را گفته اند. در کتابهای لغت، دجال، به معنی کذاب است، و فعل آن را به معنی آب طلا و آب نقره دادن نوشته اند. دجال را در زبانهای فرانسه و انگلیسی، آنتی کریست نامیده اند که به معنی دشمن و ضد مسیح است.
مهدی موعود، ترجمه و نگارش علی دوانی، ص972
خصوصیات فردی او:حضرت امیر المومنین ع می فرماید:او چشم راست ندارد، و چشم دیگرش در پیشانی اوست، و مانند ستاره صبح می درخشد، چیزی در چشم اوست که گویی آمیخته به خون است. وی در یک قحطی سختی می آید، و بر الاغ سفیدی سوار است…
همان ماخذ، ص965
و در صحیح مسلم در کلام رسول خدا ص دجال چنین توصیف شده است: او مردی چاق، سرخ رو، با موی سر مجعد، و اعور است، چشمش همچون دانه انگوری است که بر روی آب قرار گرفته باشد.
صحیح بخاری، ج9، باب 1094، ح1947
عقیده او: امیر المومنین می فرماید: او با صدای بلندی فریاد می زند که بین مشرق و مغرب، صدایش را جن و انس و شیاطین می شنوند (به فرض صحت روایت، ممکن است این عمل به وسیله رادیو و تلویزیون صورت بگیرد) و می گوید: ای دوستان من! به سوی من آیید. من هستم کسی که آفریده است، پس استوار ساخته و مقرر کرده و هدایت نموده است. من پروردگار برتر شما هستم.
مهدی موعود، ترجه و نگارش علی دوانی، ص 965
مکان خروج:امیر المومنین می فرماید:او از شهری که آن را اصفهان می گویند و قریه ای که معروف به یهودیه است بیرون می آید.
همان ماخذ
مرگ او: رسول خدا ص می فرماید: دجا در امت من بیرون می شود در چهل روز، پس خداوند عیسی بن مریم را مامور می کند و او را طلب می کند و از بین می برد.
صحیح مسلم، با شرح نووی، ج18، ص65
و امیرالمومنین (ع) ضمن یک خطبه طولانی فرمود: مهدی (ع) با یارانش از مکه به بیت المقدس می آیند، و در آن مکان بین آن حضرت با دجال و ارتش او، جنگ واقع می شود، دجال و ارتش او مفتضحانه شکست می خورند، به طوری که از اول تا آخر آنها به هلاکت می رسند و دنیا آباد می شود و حضرت مهدی عج عدالت و قسط را در جهان به پا می دارد، و طبق روایتی آن حضرت دجال را در کناسه کوفه دار می زند.
اثبات الهدایه، شیخ حر عاملی، ج7، ص336
بعضی از علما چون شیخ صدوق رحمه الله علیه با استناد به پاره ای از روایات از جمله روایت امیر المومنین ع معتقدند که غرض و هدف الهی، بر این تعلق گرفته است که دجال زنده باشد و کسی نتواند او را بکشد تا دجال آینده باشد.
کمال الدین و تمام النعمه، شیخ صدوق، ص529
محدث قمی ره گوید: در روایت ابوامامه است که رسول خدا ص فرمودند: هر مومنی که دجال را ببیند آب دهان خود را بر روی او بیندازد و سوره مبارکه حمد را بخواند، تا سحر آن ملعون دفع شود و در او اثر نکند. چون او ظاهر شود، عالم را پر از فتنه و آشوب نماید، و میان او و لشگر قائم عج جنگ واقع شود، بالاخره آن ملعون به دست مبارک حضرت حجت ع یا به دست عیسی بن مریم ع کشته شود.
منتهی الامال، شیخ عباس قمی، ج2، ص 336
البته عقیده شیعه بر این است که امام مهدی عج است که دجال را می کشد، نه عیسی.
با توجه به خصوصیاتی که ذکر شد و در بعضی موارد با هم اختلاف دارند، بعضی معتقدند:همان گونه که از ریشه لغت دجال از یک سو و از منابع حدیث از سوی دیگر استفاده می شود، دجال منحصر به فرد معینی نیست، بلکه عنوانی است کلی برای افراد پر تزویر و حیله گر که برای کشیدن توده های مردم به دنبال خود از هر وسیله ای استفاده می کنند، چنانکه پیامبر ص فرموده است:هر پیامبری بعد از نوح قوم خود را از فتنه دجال بر حذر داشت و من نیز شما را بر حذر می دارم.
صحیح ترمذی، باب ما جاء فی الدجال، ص 42
ممکن است این نظر درست باشد، چون اگر از مفاهیم رمزی و کفایی روایات مورد بحث صرف نظر کنیم، بیشتر آنها از نظر ضوابط سندی، اخبار واحدی می باشند که چندان معتبر نیست.