اصحاب السّبت
اصحاب سبت از قوم بنی اسرائیل بودند و در شهری ساحلی به نام «اَیله» زندگی می کرده اند. این قوم در عصر پیامبری حضرت داوود علیه السلام زندگی می کرد و شمار آنان را هفتاد هزار یا دوازده هزار نفر گفته اند.(1) خداوند آن ها را به امساک و خودداری از کار و تعظیم روز جمعه فرمان داد، اما آنان با این امر مخالفت کردند. خداوند نیز صید ماهی را در روز شنبه که از کارهای رایج و مهم آن قوم بود، بر آن ها حرام کرد.(2) اما آنان که حاضر نبودند از خیل ماهیان روز شنبه بی بهره باشند، به حیله ای دست زدند که ظاهر آن، فرمانبری و باطنش، نافرمانی بود. روز شنبه هنگامی که آب دریا بالا می آمد، به وسیله جوی هایی که ایجاد کرده بودند، ماهیان زیادی به سوی حوضچه ها هدایت می شدند و هنگامی که آب دریا پایین می آمد، در آن حوضچه ها گرفتار می شدند و در روز یک شنبه آن ها را صید می کردند.(3) خداوند نیز عذاب الهی را بر آنان نازل کرد. گروهی که در برابر این منکر ساکت نشده و نهی از منکر نمودند، نجات یافتند، اما گروهی که ماهی صید می کردند، به صورت میمون مسخ شدند. طبق برخی روایات و گفته مفسران و مورخان بعد از سه یا هفت روز باد و باران شدیدی همه آنان را به درون دریا ریخت و هیچ فردی از آنان بر روی خشکی نماند.(4)
___________________
1. میبدی، کشف‌الاسرار، ج1، ص223؛ طبرسی، مجمع البیان، ج4، ص756؛ بحارالانوار، ج14، ص60.
2. نحل: 124؛ حویزی، نورالثقلین، ج1، ص87؛ تفسیر بیضاوی، ج1، ص109 ؛ المیزان، ج11، ص370.
3. اعراف: 163؛ طبرسی، همان، ج4، ص756؛ تفسیر قرطبی، ج7، ص94 ؛ حویزی، همان، ج1، ص86.
4. اعراف: 156؛ طبرسی، همان، ج4، ص758 ؛ سیوطی، الدرالمنثور، ج3، ص588