احبار
اَحبار در قرآن کریم در مواردی همراه با «ربانیون» و در مواردی دیگر همراه «رُهبان» به کار رفته است. مفسران در این باره دیدگاه های متفاوتی ارائه کرده اند. برخی مراد از «احبار» را مطلق علما و «ربانیان» را علمای حکیمی می دانند که به سیاست و تدبیر امور مردم آگاهی دارند و آنان را تربیت کرده، به اصلاح امورشان می پردازند.(1) برخی دیگر «ربانیان» را قرّاء و «احبار» را فقهای یهود دانسته اند.(2) عده ای «ربانیان» را فقهای یهود و «احبار» را دیگر علمای آنان برشمرده اند.(3) همچنین گفته اند «ربانیان»، والیان و حاکمان و «احیار»، علما هستند.(4) برخی نیز معتقدند «ربانیان» علمای مسیحی (اهل انجیل) و «احبار» علمای یهود (اهل تورات) هستند.(5) با توجه به برخی روایات «ربانیان» و «احبار» هر دو از علمای یهودند، لیکن «ربانیان» دارای مقامی برتر از «احبار»ند.(6) نادیده گرفتن یشارت های تورات، کتمان برخی مسائل تورات، تحریف تورات و سرپیچی از احکام آن، از جمله برخودرهای ناشایست احبار یا تورات است که قرآن آن ها را برشمرده است.(7)
____________________
1. طبری، جامع البیان، مج3، ج3، ص444 و مج4، ج6، ص339; طبرسی، مجمع‌البیان، ج3، ص305 و ج2، ص782; رشیدرضا، المنار، ج6، ص398.
2. طبری، همان، مج 4، ج 6، ص340.
3. سیوطی، الدرالمنثور، ج3، ص86.
4. طبری، همان، مج4، ج6، ص340.
5. طوسی، التبیان، ج3، ص579; طبرسی، همان، ج3ـ4، ص335.
6. تفسیر عیاشی، ج1، ص323.
7. بقره:57 و 101؛ انعام: 91؛ مائده: 41؛ سیوطی، همان، ج1، ص233; تفسیر ابن کثیر، ج1، ص138ـ139; طوسی، همان، ج1، ص368؛ طبری، همان، مج1، ج1، ص622..