آیا پیامبر نسبت به آنچه به ایشان وحى می شد، در شک بودند؟

با توجه به آیه: (فَاِن کُنتَ فى شَکّ مِمّا اَنزَلنا اِلَیکَ …)[12]نسبت به آن؛چه به ایشان وحى شده در شک بودند؟

با توجه به آیاتى که حاکى از این است که پیامبر(ص) مسئله وحى را با شهود و مشاهده دریافته بود، شک و تردید در آن چه به او وحى می شده معنا ندارد.
ممکن است در آیه فوق، به جاى این که روى سخن را به مخالفان کند، پیامبر(ص) را مخاطب ساخته است، تا با القاى این مطلب، دوردستان را تنبیه کند؛ مانند همان ضرب المثل معروف که «به تو می گویم تا همسایه بشنود».
وانگهى، ذکر جمله شرطیه، همیشه دلیل بر احتمال وجود شرط نیست، بلکه گاهى براى تأکید روى یک مطلب و یا براى بیان یک قانون کلى است؛ مثلاً در آیه 23 سوره اسراء، خداوند خطاب به پیامبر(ص) می فرماید: «… اگر یکى از والدین ـ یا هر دوى آنها ـ در نزد تو، به پیرى رسند …»، در حالى که پیامبر(ص) ، قبل از تولد پدرش را و در دوران طفولیت مادرش را از دست داده، با این حال حکم احترام به پدر و مادر به عنوان یک قانون کلى بیان شده است.
از جمله قرائنى که تأیید می کند در آیه 94 سوره یونس، منظور اصلى، مشرکان و کافران هستند، آیات بعدى هستند که از کفر و بى ایمانى آنها سخن گفته است.
توجیه دیگر در آیه فوق آن است که، خطاب در آیه به پیامبراکرم(ص) است، ولى این دلیل بر آن نیست که ایشان در قلب خود تردیدى داشته و دچار شک شده است، زیرا همان گونه که صحیح است، این نوع خطاب به کسانى شود که امکان تردید و شک در آنها است، همین گونه صحیح است، کسانى نیز مورد خطاب قرار گیرند که نسبت به سخنى و امرى یقین و دلیل و شاهد کامل و کافى داشته باشند، در این صورت، خطاب به این عده، کنایه از آن است که آن چه گوینده گفته، مطلبى است، که دلایل فراوان و محکم دارد که اگر فرضاً مخاطب یا شنونده در یکى از آن دلایل شک کند، می تواند به دلایل دیگر آن تمسک کند.[13]
—————
[12] یونس، آیه 94.
[13] ر.ک: المیزان، ترجمه محمدجواد حجتى کرمانى، ج 10، ص 194 و تفسیر نمونه، ج 8، ص 382 ـ 384.