آیا صُلب پیامبران همه معصومند؟

در سوره شعرا، آیه 86 آمده (واغفِر لاَِبى اِنَّهُ کانَ مِنَ الضّالّین) مگر اعتقاد ما این نیست که صُلب پیامبران همه معصومند؟ و اگر منظور عموى حضرت ابراهیم است، چرا لفظ عربى «عم» نیامده است؟

اخبارو روایاتى که از طرق شیعه و سنّى وارد شده، دلالت دارد بر این که پدران رسول خدا(ص) همه موحد بوده اند و هیچ یک از آنان مشرک نبوده اند.
آیه (رَبَّنَا اغفِر لى ولِولِدَىَّ …)[14] دلالت دارد بر این که «آزر» پدر حقیقى ابراهیم(ع) نبوده است، زیرا در آیه مزبور از پدر و مادر خود به کلمه «والدىّ» تعبیر کرده که فقط بر پدر و مادر صلبى اطلاق می شود و در آیه مورد بحث، کلمه «أب» را به کار برده که به غیر پدر هم اطلاق می شود.در سایر آیاتى که اسم آزر برده شده نیز از او به «أب» تعبیر کرده و این کلمه، به غیر پدر از قبیل جد و عمو و کسان دیگر نیز اطلاق می شود. در خود قرآن از ابراهیم که جد یعقوب است و هم چنین از اسماعیل که عموى او است، به پدر تعبیر کرده، می فرماید: (اَم کُنتُم شُهَداءَ اِذ حَضَرَ یعقوبَ المَوتُ اِذ قالَ لِبَنیهِ … واِلـهَ ءابائِکَ اِبرهیمَ واِسمـعیلَ …)؛[15] گفتند: خداى تو و خداى پدرانت ابراهیم و اسمعیل و اسحاق را می پرستیم …[16]
هنگامی که براى ابراهیم روشن شد که آزر دشمن خداست از او بیزارى جست.[17]در حالى که ابراهیم در دوره پیرى و پس از آن که خداوند به او اسماعیل و اسحاق را عطا کرد، براى پدر و مادرش دعا می کند.[18] بنابراین، مراد از کلمه «أب» در آیه هاى مربوط به ابراهیم، پدر حقیقى نیست.
پس به خوبى روشن شد که «آزر» پدر حقیقى ابراهیم نبوده و به جهت عنوانى که در او بوده، او را پدر خطاب کرده است، چون در لغت، اوصاف و عناوینى وجود دارد که مصحّح اطلاق پدر بردارنده آن است؛ از آن جمله است، عمو، پدر زن و هر کسى که زمام امور آدمی را در دست دارد و هر کسى که بزرگ و فرمان رواى قوم است. بنابراین، پدر حقیقى ابراهیم(ع) شخص دیگرى غیر از آزر بوده که روایات، اسم او را «تارخ» معرفى نموده اند و تورات نیز آن را تأیید کرده است.[19]
—————
[14] ابراهیم، آیه 41.
[15] بقره، آیه 133.
[16] بقره، آیه 133.
[17] توبه، آیه 114.
[18] ابراهیم، آیه 41.
[19] المیزان، ج 7، ص 162ـ164.