قرآن کریم وقوع و ضرورت معاد را چگونه اثبات می کند؟
در قرآن، براهینى که وقوع و ضرورت «معاد» را به اثبات می رساند، بسیار است [از قبیل، برهان عدالت، حکمت، رحمت، حرکت و هدف، بقاى روح، وحدت و … .]از آن جا که توضیح هر یک از این برهان ها، از حوصله این پاسخ بیرون است، به یکى از آنها، گذرا اشاره می کنیم:[31]
برهان عدالت
گرچه پیامبران الهى در هدایت بشر و در تهذیب و پیرایش جامعه انسانى تلاش فراوان کرده اند، ولى به اصلاح همگان توفیق نیافته و ریشه ستم و دست تجاوز به کلى قطع نشده و در دنیا نیز پاکان به پاداش خیر نرسیده و نمی رسند و تبه کاران نیز به کیفر تلخ گرفتار نیامده و نمی آیند. اگر براى رسیدگى و داورى بین آنان در جهان هستى دنیاى دیگرى نباشد، لازمه اش برابرى ظلم و عدل است و این برابرى ناموزون هرگز با عدل الهى و نظام احسن عالم سازگار نخواهد بود؛ بنابراین، باید جایگاهى باشد که عدل الهى در مورد افراد اعمال شود.
قرآن کریم، به این موضوع پرداخته می فرماید: (أَمْ نَجْعَلُ الَّذِینَ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّــلِحَـتِ کَالْمُفْسِدِینَ فِى الاَْرْضِ أَمْ نَجْعَلُ الْمُتَّقِینَ کَالْفُجَّار)[32]؛ آیا مؤمنانى که کارهاى شایسته کرده اند مانند تبه کاران در زمین می گردانیم، یا پرهیزکاران را، مانند فاجران قرار می دهیم؟! یعنى آیا هر دو گروه با مردن نابود می شوند و حساب و جزایى براى هیچ کدام نیست؟[33]
—————
[31] جهت آگاهى تفصیلى از براهین یاد شده، ر.ک: محمد تقى مصباح یزدى، معارف قرآن، ج 2، ص 490 ـ 493؛ ناصر مکارم شیرازى و همکاران، پیام قرآن، ج 5، ص 255 ـ 305.
[32] ص، آیه 28.
[33] ر.ک: جمعى از نویسندگان، معارف اسلامی، ج 1 ـ 2، ص 305 و 306؛ جمعى از نویسندگان، معارف قرآن، ص 458 ـ 487؛ ناصر مکارم شیرازى و همکاران، تفسیر نمونه، ج 22، ص 233 ـ 236.